دلايل معاد است؛ از جمله زنده شدن زمينهاى مرده بوسيله نزول بارانها كه خود نمونه‌اى از صحنه قيامت است. و ديگر نزول تكاليف الهى بر پيامبران و ارسال رسل كه بدون وجود معاد نامفهوم است، كه اين خود نشان مى‌دهد كه وعده رستاخيز قطعى است.

نكته سوم: پيوند قسم‌ها با مقسم به‌

در مباحث پيشين پيرامون سوگندهاى پنجگانه و مقسم به (حتميّت عذاب الهى) سخن گفته شد. آخرين مطلبى كه در اين بحث بايد به آن اشاره شود پيوند قسم‌ها با مقسم به است. قرآن مجيد مى‌خواهد به ما بفهماند كه همان خدايى كه ابرها را بوسيله بادها به زمينهاى خشك و مرده هدايت نموده، و با نزول باران آن زمينها را پس از مرگ دوباره زنده مى‌كند، روز قيامت نيز مى‌تواند انسانهاى مرده را زنده كند. بنابراين، انسانهايى كه منظره مرگ و حيات گياهان را هر ساله نظاره‌گرند، و در پس هر زمستانى شاهد حيات و رستاخيز مجدّد زمين مرده توسّط بارانهاى پربركتند، چگونه همچنان بر مركب شيطان سوارند، و از رستاخيز خود غافل؟!

خداوند متعال در آيه 39 سوره فصّلت به اين درس توحيدى اشاره كرده، و آن را از نشانه‌هاى عظمت خويش مى‌شمارد. توجّه كنيد:

« «وَمِنْ آيَاتِهِ أَنَّكَ تَرَى الْأَرْضَ خَاشِعَةً فَإِذَا أَنزَلْنَا عَلَيْهَا الْمَاءَ اهْتَزَّتْ وَرَبَتْ إِنَّ الَّذِى أَحْيَاهَا لَمُحْىِ الْمَوْتَى إِنَّهُ عَلَى كُلِّ شَىْ‌ءٍ قَدِيرٌ»؛ و از آيات او اين است كه زمينى را خشك (و بى‌جان) مى‌بينى، امّا هنگامى كه آب (باران) بر آن مى‌فرستيم به جنبش در مى‌آيد و نموّ مى‌كند؛ همان كسى كه آن را زنده كرد، مردگان را نيز زنده مى‌كند؛ او بر هر چيز تواناست».

همان‌گونه كه در آيه شريفه آمده، خداوند متعال يكى از دلايل ششگانه معاد را بازگشت حيات و زندگى به زمين مرده، و روييدن گياهان و درختان در فصل بهار مى‌داند.