خود و ديگران متزلزل و ظنين مى‌گردد و اين يكى از دردناك‌ترين حالاتى است كه براى انسان در زندگى پيدا مى‌شود.

سرچشمه دروغ‌

همانطور كه در سابق هم اشاره شد دروغ معمولًا از يكى از نقاط ضعف روحى سرچشمه مى‌گيرد:

گاهى انسان بخاطر ترس از فقر، پراكنده شدن مردم از دور او و از دست دادن موقعيت و مقام، دروغ مى‌گويد.

زمانى بخاطر علاقه شديد به مال و جاه و مقام و شهوات ديگرى زبان به دروغ مى‌گشايد و از اين وسيله نامشروع براى تأمين مقصود خود كمك مى‌گيرد.

گاهى تعصبهاى شديد وحب و بغضهاى افراطى سبب مى‌شود كه انسان به نفع كسى كه مورد علاقه اوست يا به زيان كسى كه مورد نفرت و كينه او مى‌باشد بر خلاف واقع سخن بگويد.

زمانى براى آنكه خود را بيش از آنچه هست بنماياند و اظهار علم و اطلاع كند در مسائل مختلف علمى و تاريخى و امثال آن دروغ مى‌گويد.

ولى در حقيقت تمام اين صفات رذيله كه ريشه صفت دروغ را تشكيل مى‌دهند از كمبود شخصيت و ناتوانى روح و ضعف ايمان ناشى مى‌گردد.

كسانى كه به شخصيت خود مؤمن نيستند و داراى روحى ناتوان و زبون مى‌باشند براى نيل به مقاصد خود و فرار از ضررها به دروغ و تزوير و تقلب و خيانت متوسل مى‌گردند، بعكس افراد توانا و با شخصيت تكيه بر