(1)

جمره چيست؟

(2) اصل وجوب رمى جمرات، به عنوان يكى از مناسك حج، از مسلّمات و ضروريات اسلام است و همه علماى اسلام بر آن، اتّفاق نظر دارند.

امّا مسأله مهم در باب رمى جمرات اين است كه بدانيم «جمره» چيست، كه بايد سنگها را به سوى آن پرتاب كرد؟

آيا جمره همين ستونهايى است كه امروز به آن سنگ مى‌زنند؟ يا آن قطعه زمينى است كه اطراف ستونها قرار دارد؟ يا هر دو؟ يعنى سنگ به سوى هر كدام پرتاب شود كافى است.

گروهى از فقها از شرح اين مطلب سكوت كرده‌اند و به سادگى از كنار آن گذشته‌اند، ولى گروهى از آنها تعبيرات روشنى دارند كه به خوبى نشان مى‌دهد «جمره» همان زمين اطراف ستونهاست؛ همان قطعه زمينى كه سنگريزه‌ها به هنگام رمى در آن جمع مى‌شود.

در كتب ارباب لغت و روايات معصومين عليهم السّلام نيز اشاره‌هاى گويايى بر اين امر وجود دارد.

بلكه قراين نشان مى‌دهد كه در عصر رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله و ائمّه معصومين عليهم السّلام ستونى در محلّ جمرات وجود نداشته و اگر ستونى در عصر بعضى از معصومين عليهم السّلام بوده به عنوان نشانه و علامت براى گم نكردن آن محل بوده است و حاجيان سنگهاى خود را بر آن قطعه‌