مانند اين حوادث، كه قدرت بر حفظ اموال و سرمايه‌ها را از بسيارى سلب مى‌كند چنين وامهايى منطقى است.

(1) 3- انگيزه نقل و انتقال است؛ (همان مثالى كه در متن تحرير الوسيله آمده است) مثل اين كه مى‌خواهد پولش را به شهر يا كشور ديگرى منتقل كند و همراه داشتن پول براى او مشكل يا خطرناك است، لذا به تاجرى وام مى‌دهد و برات مى‌گيرد و سپس در كشور مورد نظر كمتر از آن را دريافت مى‌كند، و به اين طريق مشكل نقل و انتقال را حل مى‌كند، يا اين امر از طريق بانكها صورت مى‌پذيرد.

(2) 4- انگيزه در دست داشتن سند- مثل اين كه مى‌خواهد به فلان شخص پول هنگفتى را امانت بدهد، ولى مى‌ترسد او بعدا انكار كند، بدين جهت از طريق بانك به او مى‌رساند، اگر چه بانك مبلغ اضافى مى‌گيرد و مبلغ كمترى مى‌دهد، ولى فكر او راحت است زيرا سندى در دست صاحب پول وجود دارد. بنابراين هيچ مانعى ندارد كه انسان پولى به كسى وام دهد به شرط اين كه كمتر بگيرد.

(3)

ماهيّت و حقيقت «برات»

آيا برات نوعى «وام و قرض الحسنه» به تاجر يا بانك است؟ همانطور كه در متن تحرير الوسيله آمده است، يا اين كه برات نوعى «حواله» توأم با كارمزد و هزينه حمل و نقل است؟

(4) بعيد نيست كه گفته شود برات وام نيست؛ بلكه حواله همراه با هزينه انتقال سرمايه است، كما اين كه در عرف بازار و بانكدارى امروز آن را وام نمى‌دانند؛ بلكه نوعى حواله و كارمزد انتقال پول مى‌دانند، اين در حالى است كه در تحرير الوسيله آن را نوعى وام و قرض الحسنه تلقى كرده‌اند.

سؤال: اگر برات را نوعى حواله با هزينه حمل و نقل بدانيم، معنايش اين است كه اين پول در دست بانك امانت است، كه به فلان كس برساند و فلان مقدار