آغاز روايت گرچه مربوط به بحث ما نيست، ولى ذيل آن مطلق است و شامل بحث ما مى‌شود. يعنى هر كسى تا آخر وقت نماز نخوانده- به هر علّتى كه باشد- در تنگى وقت تيمّم كند و نماز بخواند، و نماز او صحيح است.

سؤال: اطلاقات تيمّم، از جمله آيه شريفه و روايت معتبره فوق، منصرف است به كسى كه عمدا و عصيانا نمازش را به تأخير نيانداخته باشد. بنابراين، اگر شخصى عمدا و از روى تنبلى چنين كارى كند مشمول اطلاقات نمى‌شود، و دليلى بر صحّت تيمّم او نداريم، بنابراين نمازش باطل است و بايد قضا كند.

پاسخ: اين انصراف، بدوى و ابتدايى است، و با اندكى دقّت و تأمّل از بين مى‌رود، و چنين انصرافى، همان گونه كه در علم اصول فقه گفته شده، مانع از اطلاق آيه و روايت نمى‌گردد. و لهذا فقها گفته‌اند: «اگر كسى در بيابان آب نداشته باشد، و در جستجوى آب نرود تا وقت تنگ شود، و با تيمّم نماز بخواند نمازش صحيح است» و اين مسأله مشهور بلكه اجماعى است. نتيجه اين كه هرگاه شخصى به هر علّتى نمازش را تا انتهاى وقت به تأخير بيندازد، سپس با تيمّم نماز بخواند، معصيت كرده، ولى نمازش صحيح است.