2- تقيّه در همه مكتب‌هاى پيشرو

نقشه‌هاى جنگى همواره در نهايت اختفا انجام مى‌گيرد.

جنگجويان همواره سعى دارند خود را از نظر دشمن پنهان دارند.

سلاح‌هاى جنگى را در گوشه و كنار ميدان جنگ در زير برگ‌هاى درختان و شاخه‌هاى خشكيده، يا بوسيله گل مالى كردن مخفى مى‌كنند.

اونيفورم‌هاى سربازان معمولًا به شكلى تهيه مى‌شود كه در لابه‌لاى موجودات مختلف محيط پنهان گردند.

گاهى جنگجويان با ايجاد دود يا مه مصنوعى خود را مستور مى‌دارند و يا در تاريكى شب نقل و انتقالات لازم را انجام مى‌دهند.

مأموران اطّلاعاتى هنگامى كه به قلب منطقه دشمن براى گرفتن اطلاعات لازم از كم و كيف نيروهاى آنها نفوذ مى‌كنند همواره در پرده استتار افراد محلى و لباس‌ها و برنامه‌هاى آنها فرو مى‌روند.

هنگامى كه درست بينديشيم تمام اين امور أشكالى از «تقيّه» است كه در همه جاى دنيا براى جلوگيرى از هدر رفتن نيروها و يا پيروزى بر دشمن مورد استفاده قرار مى‌گيرد.

استفاده كردن از انواع «رمزها» براى استتار مقاصد مختلف؛ دامنه وسيعى در برنامه‌هاى سياسى و نظامى و اقتصادى دنياى امروز دارد و گاه بى‌احتياطى در حفظ كليدهاى «رمز» سبب شكست يك لشكر يا يك برنامه مهم سياسى مى‌گردد.

هيچ كس نمى‌تواند اين‌گونه برنامه‌ها را- چنانچه در مسير منافع انسان‌ها قرار داشته باشد- تخطئه كند و يا آن را دليل بر ترس و محافظه‌كارى بشمارد و بگويد در برنامه‌هاى نظامى و سياسى نبايد رمز و سرّى وجود داشته باشد- يا اين‌كه سرباز بايد شجاعت كند و خود را آشكارا در تيررس دشمن قرار دهد، يا جنگجويان نبايد از روش استتار در پنهان ساختن سلاح‌هاى مهم خود استفاده كنند، و مأموران اطّلاعاتى بايد هويّت خود را به دشمن آشكار بگويند و آنها را از مقاصد و نيّات خود آگاه كنند.

اگر كسى چنين بگويد همه بر فكر او مى‌خندند؛ اينها همه دليل بر آن است كه «تقيّه» به معناى وسيع كلمه، در تمام مكتب‌هاى جهان با تمام اختلافاتى كه با هم دارند، وجود دارد، و اين يك برنامه عمومى براى حفظ نيروها و جلوگيرى از حيف و ميل امكانات و سرمايه است.

بلكه اگر وسيع‌تر بينديشم اين اصل يك قانون عمومى در سراسر عالم حيات است و همه موجودات زنده براى حفظ خويشتن، به هنگام لزوم؛ از روش تقيّه و استتار استفاده مى‌كنند.

ماهى مخصوص مركب هنگامى كه احساس خطر مى‌كند از كيسه مخصوص كه در بدن او براى چنين لحظاتى ذخيره شده ماده سياه رنگ و غليظى در آب مى‌ريزد، سپس از موقعيت استفاده كرده و از محل‌