پس از آن، به توضيح حكم غسل پرداخته، چنين مىفرمايد: «و اگر جنب باشيد غسل كنيد» «وَ إِنْ كُنْتُمْ جُنُباً فَاطَّهَّرُوا».
روشن است: مراد از جمله «فَاطَّهَّرُوا» شستن تمام بدن مىباشد؛ زيرا اگر شستن عضو خاصى لازم بود مىبايست نام آن برده شود، بنابراين هنگامى كه مىگويد خود را شستشو دهيد، مفهومش شستشوى تمام بدن است، نظير اين در سوره «نساء» آيه 43 نيز آمده است كه مىگويد: «حَتَّى تَغْتَسِلُوا».
«جُنُب»- همان طور كه در جلد سوم تفسير «نمونه»، ذيل آيه 43 سوره «نساء» اشاره كردهايم- «مصدرى» است كه به معنى «اسم فاعل» آمده، و در اصل به معنى «دور شونده» است؛ زيرا ريشه اصلى آن «جنابت» به معنى «بُعد» و دورى است، و اگر شخص «جُنُب» به اين عنوان ناميده مىشود به خاطر آن است كه بايد در آن حال، از نماز و توقف در مسجد و مانند آن دورى كند، و اين كلمه (جُنُب) هم بر مفرد و هم بر جمع، هم بر مذكر و هم بر مؤنث اطلاق مىشود.
اطلاق «جار جنب» بر همسايه دور، به همين مناسبت است.
ضمناً ممكن است از اين كه قرآن مىگويد: به هنگام نماز اگر جُنُب هستيد غسل كنيد استفاده شود كه: غسل جنابت جانشين وضو نيز مىشود.
آنگاه به بيان حكم تيمم پرداخته، مىفرمايد: «و اگر از خواب برخاستهايد، قصد نماز داريد و بيمار يا مسافر باشيد، و يا اگر از قضاى حاجت برگشتهايد و يا آميزش جنسى با زنان كردهايد و دسترسى به آب نداريد، با خاك پاكى تيمم كنيد» «وَ إِنْ كُنْتُمْ مَرْضى أَوْ عَلى سَفَرٍ أَوْ جاءَ أَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغائِطِ أَوْ لامَسْتُمُ النِّساءَ فَلَمْ تَجِدُوا ماءً فَتَيَمَّمُوا صَعيداً طَيِّباً».
بايد توجه داشت جمله- «أَوْ جاءَ أَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغائِطِ» و جمله «أَوْ لامَسْتُمُ النِّساءَ»- همان طور كه قبلًا هم اشاره كرديم- عطف بر آغاز آيه، يعنى جمله «اذا قُمْتُمْ الَى الصَّلوةِ» است، در حقيقت در آغاز آيه اشاره به مسأله خواب شده و در ذيل آيه اشاره به دو قسمت ديگر از موجبات وضو يا غسل