تفسير نمونه - مكارم شيرازى، ناصر - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : تفسير نمونه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 3 صفحه : 363

داده شده، و ارث پسران به صورت فرع و با مقايسه به آن تعيين گرديده؛ زيرا مى‌گويد: «پسران دو برابر سهم دختران مى‌برند» و اين يك نوع تأكيد روى ارث بردن دختران و مبارزه با سنت‌هاى جاهلى است كه آنها را به كلى محروم مى‌كردند (اما فلسفه تفاوت ارث اين دو به زودى تشريح خواهد شد).
پس از آن مى‌فرمايد: «اگر فرزندان ميت، منحصراً دو دختر يا بيشتر باشند، دو ثلث مال از آن آنهاست» «فَإِنْ كُنَّ نِساءً فَوْقَ اثْنَتَيْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثا ما تَرَكَ».
«ولى اگر تنها يك دختر بوده باشد، نصف مجموع مال از آن اوست» «وَ إِنْ كانَتْ واحِدَةً فَلَهَا النِّصْفُ».
در اينجا سؤالى پيش مى‌آيد كه قرآن در اين آيه مى‌گويد: «فَوْقَ اثْنَتَيْنَ» يعنى اگر دختران بيش از دو نفر باشند دو سوم مال متعلق به آنهاست، بنابراين، آيه از حكم دو دختر ساكت است، بلكه تنها حكم يك دختر و چند دختر را گفته است.
پاسخ اين است:
با توجه به جمله اول آيه، جواب اين سؤال روشن مى‌شود، و آن اين است كه: سهم دو دختر از جمله لِلْذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الأُنْثَيَيْنِ: «پسر دو برابر سهم دختر دارد» اجمالًا معلوم مى‌گردد؛ زيرا اگر بازماندگان شخص مرده فقط يك پسر و يك دختر باشند سهم دختر يك سوم و سهم پسر دو سوم مى‌گردد. بنابراين سهم دو دختر طبق اين جمله دو سوم خواهد بود، و شايد به خاطر همين بوده كه در جمله بعد، از سهم دو دختر خوددارى شده و تنها اشاره به سهم چند دختر گرديده، كه آن هم از دو سوم تجاوز نمى‌كند (دقت كنيد).
از مراجعه به آخرين آيه سوره «نساء» نيز اين مسأله روشن‌تر مى‌شود؛ زيرا در آن آيه، سهم يك خواهر نصف قرار داده شده (همانند سهم يك دختر) آن گاه

نام کتاب : تفسير نمونه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 3 صفحه : 363

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست