مىكند).
«كَوافِر» جمع «كافرة» به معنى زنان كافر است.
در اين كه آيا اين حكم مخصوص زنان مشرك است، و يا اهل كتاب، مانند زنان مسيحى و يهودى را نيز شامل مىشود، در ميان فقهاء محل بحث است، و روايات در اين زمينه مختلف است كه شرح آن را بايد در كتب فقه ملاحظه كرد.
ولى ظاهر آيه مطلق است و همه زنان كافر را شامل مىشود و شأن نزول آن را محدود نمىكند، اما مسأله عده در اينجا به طريق اولى برقرار است؛ چرا كه اگر فرزندى از آن زن متولد شود، فرزندى است مسلمان؛ زيرا پدرش مسلمان بوده.
7- در آخرين حكم، سخن از مهر زنانى است كه از اسلام جدا شوند و به اهل كفر بپيوندند، مىفرمايد: «هر گاه كسى از زنان شما از اسلام جدا گشت شما حق داريد مهرى را كه پرداختهايد مطالبه كنيد، همان گونه كه آنها حق دارند مهر زنانشان را كه از آنها جدا شده و به اسلام پيوستهاند مطالبه كنند» «وَ سْئَلُوا ما أَنْفَقْتُمْ وَ لْيَسْئَلُوا ما أَنْفَقُوا».
و اين مقتضاى عدالت و احترام به حقوق متقابل است.
و در پايان آيه، به عنوان تأكيد بر آنچه گذشت، مىفرمايد: «اينها حكم الهى است كه در ميان شما حكم مىكند و خداوند دانا و حكيم است» «ذلِكُمْ حُكْمُ اللَّهِ يَحْكُمُ بَيْنَكُمْ وَ اللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ».
احكامى است كه همه، از علم الهى سرچشمه گرفته، آميخته با حكمت است و حقوق همه افراد در آن در نظر گرفته شده، با اصل عدالت و قسط اسلامى كاملًا هماهنگ است، و توجه به اين حقيقت كه همه از سوى خدا است، بزرگترين ضمانت اجرائى براى اين احكام محسوب مىشود.
***