نياز داشت؛ زيرا خداوند هر مقامى را كه به كسى مىسپارد آمادگىهاى لازم را نيز به او مىبخشد.
و در پايان آيه، به يك قانون كلى اشاره كرده، مىگويد: «و اگر خداوند بعضى از مردم را به وسيله بعضى ديگر، دفع نكند، سراسر روى زمين فاسد مىشود، ولى خداوند نسبت به تمام جهانيان، لطف و احسان دارد» «وَ لَوْ لا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَفَسَدَتِ الأَرْضُ وَ لكِنَّ اللَّهَ ذُو فَضْلٍ عَلَى الْعالَمينَ».
خداوند نسبت به جهانيان لطف و مرحمت دارد، كه جلو همهگير شدن و همگانى شدن فساد را در روى زمين مىگيرد.
درست است كه سنت پروردگار بر اين قرار گرفته كه: در اين دنيا اصل آزادى اراده و اختيار، حكومت كند و انسانها در انتخاب راه خير و شرّ آزاد باشند، ولى هنگامى كه طغيان ستمگران، جهان را در معرض فساد و تباهى عمومى قرار دهد خداوند جمعى از بندگان خود را برمىانگيزد و يارى مىكند كه جلو طغيان آنها را بگيرند، و حالت اهريمنى آنها را در هم بكوبند و اين يكى از الطاف پروردگار بر بندگان است.
شبيه همين معنى در آيه 40 سوره «حج» نيز آمده است، مىفرمايد: وَ لَوْ لا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَهُدِّمَتْ صَوامِعُ وَ بِيَعٌ وَ صَلَواتٌ وَ مَساجِدُ: «اگر خداوند به وسيله بعضى از بندگان خود، بعض ديگر را دفع نكند، صومعهها و كليساها و معابد يهود و مساجد مسلمين ويران مىگردد».
و اين آيات، بشارت است براى مؤمنان كه در مواقعى كه در فشار شديد از سوى طاغوتها و جباران قرار مىگيرند در انتظار نصرت و پيروزى الهى باشند.
***
آخرين آيه مىفرمايد: «اينها آيات خدا است كه به حق بر تو مىخوانيم و تو