به اين ترتيب، آيه فوق به وحدت و يگانگى جامعه انسانى، و حذف هر گونه تبعيض و جدائى دعوت مىكند، همان گونه كه او پروردگار واحد است انسانها نيز امت واحد هستند.
به همين دليل، بايد از يك برنامه پيروى كنند، همان گونه كه پيامبرانشان نيز به آئين واحدى دعوت مىكردند كه اصول و اساس آن همه جا يكى بود: توحيد و شناسائى حق، توجه به معاد و زندگى تكاملى بشر و استفاده از طيبات و انجام اعمال صالح، و حمايت از عدالت و اصول انسانى.
بعضى از مفسران «امت» را در اينجا به معنى دين و آئين مىدانند، نه به معنى جمعيت و جماعت، در حالى كه ضمير جمع در جمله «أَنَا رَبُّكُم» شاهد بر آن است كه: منظور از امت، همان جماعت انسانها است.
و لذا در تمام مواردى كه كلمه «امت» در قرآن مجيد به كار رفته، معنى جمعيت و گروه از آن اراده شده است، مگر در بعضى از موارد استثنائى كه توأم با قرينه خاصى بوده و «امت» مجازاً به معنى مذهب به كار رفته است، مانند: إِنَّا وَجَدْنا آباءَنا عَلى أُمَّةٍ وَ إِنَّا عَلى آثارِهِمْ مُقْتَدُونَ: «ما پدران خود را بر مذهبى يافتيم و از آنها پيروى مىكنيم». «1»
قابل توجه اين كه: مضمون همين آيه با تفاوت مختصرى در سوره «انبياء» آيه 92 آمده است: «إِنَّ هذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً واحِدَةً وَ أَنَا رَبُّكُمْ فَاعْبُدُونِ» در حالى كه قبل از آن شرح حال بسيارى از انبياء بيان شده است و در واقع «هذه» اشاره به امتهاى انبياى پيشين است كه همه از ديدگاه فرمان الهى، امت واحده بودند و همگى به دنبال يك هدف در حركت.
***