شأن نزول:
در شأن نزول اين آيات از «ابن عباس» چنين نقل شده: چند نفر از علماى يهود و مسيحيان «نجران» با مسلمانان بحث و گفتگو داشتند: هر يك از اين دو گروه خود را اولى و سزاوارتر به آئين حق مىدانست و ديگرى را نفى مىكرد، يهوديان مىگفتند: موسى پيامبر ما از همه پيامبران برتر است و كتاب ما «تورات» بهترين كتابها است.
عين همين ادعا را مسيحيان داشتند كه مسيح بهترين راهنما و «انجيل» برترين كتب آسمانى است، و هر يك از پيروان اين دو مذهب مسلمانان را به مذهب خويش دعوت مىكردند، آيات فوق نازل شد و به آنها پاسخ گفت. «1»
***
تفسير:
تنها ما بر حقيم! خودپرستى و خودمحورى معمولًا سبب مىشود انسان حق را در خودش منحصر بداند، همه را بر باطل بشمرد و سعى كند ديگران را به رنگ خود در آورد قرآن در نخستين آيه مورد بحث مىفرمايد: «اهل كتاب گفتند: يهودى يا مسيحى شويد تا هدايت يابيد»! «وَ قالُوا كُونُوا هُوداً أَوْ نَصارى تَهْتَدُوا».
بگو آئينهاى تحريفيافته هرگز نمىتواند موجب هدايت بشر گردد «بلكه پيرو آئين خالص ابراهيم عليه السلام گرديد تا هدايت شويد و او هرگز از مشركان نبود» «قُلْ بَلْ مِلَّةَ إِبْراهيمَ حَنيفاً وَ ما كانَ مِنَ الْمُشْرِكينَ».
دينداران خالص كسانى هستند كه پيرو آئين توحيدى خالص باشند، توحيدى كه هيچ گونه با شرك آميخته نگردد، مهمترين اصل اساسى براى