نام کتاب : تعزير و گستره آن نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 45
نامشروع مالى
بدست آورده، و از آن قانون تجاوز كردهاند، دست آنها به عنوان مجازات (البتّه با
شرايط خاصّى) قطع مىگردد. (همان گونه كه) براى نكاح و ازدواج قانونى قرار داده، و
بر متجاوزان از قانون نكاح اگر مجرّد باشند يكصد تازيانه زده مىشود، و اگر همسر
داشته (و واجد بقيّه شرايط احصان نيز باشند) رجم مىشوند.»
منظور از
«حدّ» در ابتداى دو روايت مذكور قانون، و در قسمت دوم آن مجازاتهايى است كه شامل
حدود و تعزيرات هر دو مىشود. زيرا كلمه حدّ معناى وسيعى دارد كه شامل تعزيرات نيز
مىگردد، و اختصاص به حدّ مصطلح ندارد. مثلا در روايت زير حد به معناى تعزير است:
«عن ابى جعفر عليه السّلام قال: «من الحدود ثلث
جلد و من تعدّى ذلك عليه حدّ [2]؛
بخشى از حدود
شامل 3/ 1 تازيانه مىشود، هرگاه مجرى حد از اين مقدار تجاوز كند تعزير مىگردد.»
علاوه بر
اين، اگر منظور از حدّ در روايات مورد بحث حدود مصطلح و معيّن باشد، تخصيص اكثر
لازم مىآيد، و اين مطلب از نظر عقل ناپسند است. زيرا هزاران حكم شرعى داريم كه
تنها ده مورد آن (تقريبا) حدّ معيّن و خاص دارد؛ اگر بگوييم منظور از حد در آن
روايات حدود شرعيّه است، بايد غير از حدود دهگانه تمام احكام شرعى را استثنا كنيم،
و اين، تخصيص اكثر مستهجن محسوب مىشود.
[1]. وسائل الشيعة، جلد 18، ابواب مقدّمات
الحدود، باب 2، حديث 2 و 5، و باب 3، حديث 2 و 5.
[2]. وسائل الشيعة، جلد 18، ابواب مقدّمات
الحدود، باب 3، حديث 7.
نام کتاب : تعزير و گستره آن نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 45