نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 9 صفحه : 357
در اواخر اين روايت نيز آمده كه بعضى از گروه سوم مدتى در دوزخ مىمانند؛ سپس
شفاعت اهل بيت شامل حال آنها مىشود و گروهى بعد از مدتى طولانى مشمول شفاعت
مىشوند.
از اينجا روشن مىشود آنچه ابن ابى الحديد از عبارات امام عليه السلام در
اينجا به نفع مذهب خود استفاده كرده كه «هر كس وارد دوزخ شد تا ابد در آن مىماند
(و گنهكاران با كافران يكسانند و راه خروجى از عذاب الهى براى آنها نيست)، زيرا
اگر راه نجاتى وجود داشت مىبايست بفرمايد: مرگ گاهى آغازگر شرّى است كه به دنبالش
ممكن است خير باشد و چنين نفرموده است.» [1] اين سخن نادرست است و با ساير كلمات امام عليه السلام و
آيات متعدّدى از قرآن مجيد ناسازگار مىباشد؛ بلكه منظور امام در اينجا بيان حال
دو گروه مؤمنان خالص و كافران است. اما كسانى كه به تعبير آيه شريفه 102 سوره
توبه: «خَلَطُوا عَمَلًا صَالِحاً وَآخَرَ
سَيِّئاً؛ اعمال نيك را با اعمال بد آميختهاند»؛ به
يقين مورد توجّه امام عليه السلام در اين عبارت نبوده است.
آن گاه امام عليه السلام شرط ورد در بهشت و سبب ورود در دوزخ را در دو جمله
كوتاه بيان فرموده و مىفرمايد: «پس چه كسى از عمل كننده براى بهشت، به بهشت
نزديكتر است و كدام فرد از عمل كننده براى آتش، به آتش و عذاب نزديكتر؟»؛ (فَمَنْ أَقْرَبُ إِلَى الْجَنَّةِ مِنْ عَامِلِهَا، وَ
مَنْ أَقْرَبُ إِلَى النَّارِ مِنْ عَامِلِهَا).
اشاره به اينكه اساس كار بر اعمال انسانها گذارده شده است نه تمنيات و
آرزوها؛ اين اعمال است كه انسان را بهشتى يا دوزخى مىكند و حتى شفاعت شفيعان در
حاشيه قرار دارد.
قابل توجّه اينكه امام عليه السلام در اينجا مىفرمايد كه عاملان بهشت از همه
به بهشت نزديكترند و عاملان دوزخ به دوزخ و نمىفرمايد: عاملان اعمال صالح
[1]. شرح نهجالبلاغه ابن ابىالحديد،
ج 15، صفحه 166.
نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 9 صفحه : 357