على عليه السلام به اجتهاد خود عمل كرد و طلحه و زبير و عايشه و معاويه نيز به اجتهاد خود عمل كردند و همه در پيشگاه خدا معذورند.

اينها فراموش كردند كه اجتهاد مربوط به مسائل نظرى و مورد شك و ترديد است و مسائل بديهى و مسلم، جاى اجتهاد ندارد آيا كسى مى‌تواند با اجتهاد خود روز را شب و شب را روز كند؟ مسأله جنگ جمل يا صفين كه اساس آن قيام بر ضد حكومت اسلامى و مورد قبول مسلمانان بود و ريختن خونهاى آنان بر اثر جاه طلبى و هوا و هوس‌ها چيزى نيست كه حرام بودن آن جاى شك و ترديد باشد تا كسى بخواهد در آن اجتهاد كند و اگر در اجتهاد خود خطا كرد معذور و مغفور باشد.

چرا اين برادران حاضر نيستند دست از تعصب بردارند و اعتراف كنند صحابه پيغمبر مانند ساير گروه‌هاى مردم داراى خوب و بد و صالح و ناصالح‌اند؟

قرآن مجيد در سوره بقره، توبه، احزاب و منافقين بحثهاى زيادى درباره منافقان و نكوهش آنان دارد. اين منافقان چه كسانى بودند؟ همان كسانى بودند كه تعريف صحابه بر آنان كاملا تطبيق مى‌كند. چرا انسان شعرى بگويد كه در قافيه‌اش بماند؟

آيا بهتر اين نيست كه بگوييم گروهى در زمان پيغمبر ناصالح بودند و گروهى صالح و صالحان نيز دو دسته شدند گروهى بعد از پيغمبر اكرم، پاكى و قداست خود را حفظ كردند و گروهى بر اثر جاه طلبى از صراط مستقيم منحرف شدند و مصائبى براى جهان اسلام بار آورند، آرى آنها نتوانستند از عهده امتحان الهى پس از پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله برآيند.

خوش بود گر محك تجربه آيد به ميان. [1]

[1]. در ذيل خطبه سوم، ج 1، ص 376 به بعد و ج 4، ص 320 ذيل خطبه 97، و ج 5، ص 518 ذيل خطبه 135، توضيحات ديگرى درباره تنزيه صحابه آمده است و نيز در كتاب شيعه پاسخ مى‌گويد به طور مستوفى در اين باره بحث شده است.