238 و من كلام له عليه السّلام في شأن الحكمين و ذمّ أهل الشّام‌

از سخنان امام عليه السّلام است كه درباره حكمين و نكوهش شاميان (پيروان معاويه) بيان فرمود. [1]

خطبه در يك نگاه‌

اين خطبه در واقع از دو بخش تشكيل يافته است، در بخش اوّل امام شاميان را نكوهش مى‌كند و آنها افرادى سنگدل و بى‌ريشه معرفى مى‌نمايد كه بايد

[1]. سند خطبه:

نويسنده كتاب مصادر نهج البلاغه در اينجا چنين مى‌گويد: «ما منابع اين خطبه را در ذيل خطبه 26 آورده‌ايم و در واقع اين خطبه فصلى است از نامه‌اى كه امام آن را نوشت و دستور داد براى مردم (در مناطق مختلف) بخوانند» و هنگامى كه به گفتار مصادر در ذيل خطبه 26 باز مى‌گرديم، مى‌بينيم كه در آنجا مى‌گويد:

«اين خطبه (خطبه 26) از خطبه‌هاى طولانى است كه مرحوم سيّد رضى تنها بخشى از آن را آورده است و جماعتى از پيشينيان بر سيّد رضى آن را به صورتى كه با نقل سيّد رضى تفاوتهايى دارد، ذكر كرده‌اند از جمله «ابراهيم بن هلال الثقفى» در كتاب الغارات، «ابن قتيبه» در كتاب الامامة و السياسة، «طبرى» در كتاب المسترشد و «كلينى» در كتاب الرسائل و در ذيل همان مبحث مى‌گويد: «خطبه 236 كه همان خطبه 238 ماست نيز بخشى از اين خطبه بوده است و انگيزه نوشتن اين نامه اين بوده كه گروهى از آن حضرت درخواست كردند رأى خود را درباره خلفاى پيشين بيان كند. امام ضمن اينكه به آنها تأكيد كرد در فكر وضع كنونى خود باشيد كه مشكلات مهمّى جهان اسلام را تهديد مى‌كند، اين نامه را براى آنها نوشت و در اختيارشان قرار داد». (مصادر نهج البلاغه، ج 1، ص 390).