امام عليه السّلام در اين دو جمله همان مطلب جمله‌هاى پيشين را در لباس جديد بيان فرموده و به همگان هشدار مى‌دهد كه از اين مهلتى كه خدا به آنها داده است بهره گيرند و از خدا بترسند و كوتاهى نكنند.

سپس مى‌افزايد: «انسان بايد نفس سركش را با لگام (تقوا) مهار كند و افسار آن را در اختيار گيرد و به وسيله اين لگام او را از معصيت خدا باز دارد و با اين زمام به سوى اطاعت فرمان حق رهبرى كند»؛ (امرؤ ألجم نفسه بلجامها، و زمّها بزمامها، فأمسكها بلجامها عن معاصي اللّه، و قادها بزمامها إلى طاعة اللّه).

امام عليه السّلام در چهار جمله اخير، نفس انسانى را به مركب سركشى تشبيه كرده كه اگر لجام مناسبى نداشته باشد انسان را به پرتگاه‌هاى گناه مى‌كشاند و از مسير طاعت منحرف مى‌كند.

معمولا براى مهار كردن مركبهاى سركش از دو وسيله استفاده مى‌شود: يكى (لجام) كه طناب يا فلزى است كه در دهان حيوان گذارده مى‌شود و با طنابى بسته شده و در دست كسى كه سوار مركب است قرار مى‌گيرد و (زمام) آن ريسمانى است كه از سوراخى كه در بينى حيوان است مى‌گذرانند و به وسيله طنابى به دست سواركار مى‌دهند و از آنجايى كه هم دهان حيوان و هم بينى حيوان جاى حسّاسى است، با كشيدن اين مهار مى‌توان حيوان را از حركت باز داشت و با كشيدن به يك‌سو مى‌توان آن را به همان سو هدايت كرد.

تعبير به «لجامها» و «زمامها» اشاره به اين است كه بايد لجام و زمام مناسبى در خور نفس سركش تهيه شود كه هم بتوان به وسيله آن او را از گناهان باز داشت و هم به سوى طاعت پروردگار هدايت نمود. بسيارند كسانى كه نفس خود را به لجام و زمام نامناسب و سستى مهار مى‌كنند و به هنگام هيجان شهوات اين مهار از دست مى‌رود و آلوده انواع گناهان مى‌شوند.

امّا با چه وسيله‌اى مى‌توان نفس را مهار زد؟ در سخنان ديگرى كه از امام عليه السّلام‌