فجعلت أتّبع مأخذ رسول اللّه صلّى اللّه عليه و اله فأطأ ذكره، حتّى انتهيت إلى العرج.

ترجمه‌

من خود را در همان راهى قرار دادم كه پيامبر صلّى اللّه عليه و اله از آن راه رفته بود. همه جا به سراغ او بودم و در گذرگاه يادش قدم مى‌زدم تا اينكه به منزلگاه عرج (منزلگاهى نزديك مدينه) رسيدم (و در اين هنگام احساس آرامش كردم كه به زودى پيشواى محبوبم را خواهم ديد).

شرح و تفسير گذرگاه ياد محبوب!

اين سخن همان گونه كه مرحوم سيّد رضى گفته است، بخش كوتاهى از خطبه مفصّلى است كه امام آن را بيان فرموده و مرحوم سيّد رضى اين چند جمله را به موجب لطافتى كه در تعبيرات آن از نظر فصاحت و بلاغت يافته جدا ساخته است.

از كتاب تمام نهج البلاغه چنين برمى‌آيد كه اين كلام بخشى از خطبه‌اى بوده كه ضمن آن امام عليه السّلام موقعيّت خود را نسبت به رسول خدا بيان مى‌كند و در جاى جاى آن رابطه نزديك خود را با آن حضرت و عنايت و توجّه آن حضرت را نسبت به خودش شرح مى‌دهد و در ضمن همان خطبه موقعيّت اهل بيت عليهم السّلام را كاملا روشن مى‌سازد. [1]

اين سخن- همان‌گونه كه در بالا اشاره شد- ناظر به زمانى است كه پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و اله بعد از داستان «ليلة المبيت» با شتاب به سوى مدينه مى‌رفت و امام در

[1]. كتاب تمام نهج البلاغه، ص 246، خطبه 19 (اين جمله در ادامه خطبه در صفحه 249 آمده است).