به همين دليل امام عليه السّلام هنگامى كه گرفتار مصيبت جانكاه همسرش زهراى مرضيه عليها السّلام شد، به همين مطلب اشاره فرمود و خطاب به پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و اله عرضه داشت: «گرچه پيمانه صبرم از فراق دختر برگزيده‌ات لبريز شده؛ ولى مصيبت مرگ و رحلت تو به قدرى بزرگ بود كه ديگر مصيبتها را در برابر من كوچك مى‌كند»؛ (قلّ يا رسول اللّه عن صفيّتك صبرى و رقّ عنها تجلّدى إلّا أنّ فى التّأسّى لى بعظيم فرقتك و فادح مصيبتك موضع تعزّ). [1]

در حديثى از امام باقر عليه السّلام مى‌خوانيم كه به يكى از يارانش چنين فرمود: «إن أصبت بمصيبة في نفسك أو في مالك أو في ولدتك فاذكر مصابك برسول اللّه فإنّ الخلائق لم يصابوا بمثله قطّ؛ هرگاه مصيبتى در جان يا مال يا فرزندت به تو برسد، مصيبت رسول اللّه را ياد كن، زيرا مردم هرگز به مصيبتى مانند مصيبت آن حضرت گرفتار نشدند». [2]

سپس امام عليه السّلام در ادامه اين سخن به نكته ديگرى اشاره كرده عرضه مى‌دارد:

«اگر تو ما را به شكيبايى امر نفرموده بودى و از جزع و بى‌تابى نهى نمى‌كردى، آن قدر بر تو گريه مى‌كرديم كه اشكهايمان تمام شود و اين درد جانكاه هميشه برايمان باقى بود و حزن و اندوهمان دائمى، و تازه همه اينها در مصيبت تو كم بود»؛ (و لولا أنّك أمرت بالصّبر، و نهيت عن الجزع، لأنفدنا [3] عليك ماء الشّؤون، و لكان الدّاء مماطلا و الكمد محالفا، و قلّا لك!).

با توجّه به اينكه (شؤون) جمع شأن در اينجا به معناى غده‌هاى اشك‌زاست، منظور امام اين است كه اگر ما را از گريه و جزع نهى نكرده بودى چنان اشك مى‌ريختيم كه منابع اشكى ما تمام شود؛ ولى صبر و شكيبايى را ما از تو آموختيم.

[1]. نهج البلاغه، خطبه 202.

[2]. كافى، ج 3، ص 220، ح 2.

[3]. «انفدنا» از ريشه «نفاد» به معناى تمام شدن چيزى است و «انفاد» مصدر باب افعال به معناى تمام كردن است.