كسانى بودند كه در آن زندگى نمى‌كردند»؛ (كانوا قوما من أهل الدّنيا و ليسوا من أهلها، فكانوا فيها كمن ليس منها).

اين وصف نخستين اوصاف پنجگانه‌اى است كه امام عليه السّلام در اين عبارت براى زاهدان بيان فرموده است. روشن است كه در اين عبارت هيچ گونه تناقضى نيست. مقصود اين است كه جسم آنان در دنياست؛ ولى روح و قلبشان وابسته به آخرت است و به گفته سعدى:

هركس در زندگى خود اين معنا را تجربه كرده كه وقتى دل او مشغول مسئله مهمّى است درميان هر جمع كه مى‌نشيند فكرش جاى ديگر است. اين وصف سبب مى‌شود كه اعمال زاهدان با دنياپرستان متفاوت باشد. اينان در جمع زخارف دنيا مى‌كوشند و اينان در جمع زاد و توشه سفر آخرت.

دليل آن هم روشن است زاهدان دنيا را سرابى بيش نمى‌بينند و طبق صريح قرآن حيات و زندگى واقعى را حيات آخرت مى‌داند: «وَ إِنَّ الدَّارَ الْآخِرَةَ لَهِيَ الْحَيَوانُ لَوْ كانُوا يَعْلَمُونَ» [1].

سپس به دومين صفت پرداخته مى‌فرمايد: «به آنچه با چشم بصيرت در دنيا مى‌نگريستند عمل مى‌كردند»؛ (عملوا فيها بما يبصرون).

ديگر اينكه «و از آنچه برحذر بودند فرار مى‌كردند (تا دامانشان به آن آلوده نشود)»؛ (و بادروا [2] فيها ما يحذرون).

آرى! آنها با چشم بصيرت، اسباب نجات را مى‌ديدند و عوامل سعادت و

[1]. عنكبوت، آيه 64.

[2]. «بادروا» از ريشه «مبادرت» است كه گاه به معناى بى‌درنگ به انجام چيزى پرداختن و گاه به معناى پيشى گرفتن از چيزى است (اوّلى بدون «الى» متعددى مى‌شود و دومى با «الى»).