در حوادث عادى و يا كمى غيرعادى افراد بزرگسالى كه توان شريك دارند حضور پيدا مى‌كنند. ولى در حوادث بسيار كم‌نظير كه موج عظيمى در اجتماع مى‌افكند همه حتّى افراد معذور و ناتوان و كسانى كه در هيچ اجتماعى شركت نمى‌كنند حاضر مى‌شوند. امام عليه السّلام با آن فصاحت فوق العاده‌اى كه وارد صحنه حضور مردم را در آن بيعت تاريخى به عالى‌ترين وجهى ترسيم كرده است و نشان مى‌دهد كه امواج سرور و شادى چنان اقيانوس جامعه را فراگرفت كه حتّى همه افراد ضعيف و ناتوان و يا پرده‌نشين را از خانه بيرون كشيد و در آن جمع عظيم حاضر ساخت.

نكته بيعت بى‌سابقه و تمام عيار

گرچه تعيين امامان معصوم كه پيشوايان جامعه‌اند به انتخاب پيغمبر و از سوى خداست همان‌گونه كه انتخاب خود پيامبر صلّى اللّه عليه و اله براى اين منصب از سوى اوست؛ ولى بيعت؛ يعنى اعلام وفادارى و فرمانبردارى، نقش مهمى در پيشرفت كار آنان دارد، لذا شخص پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و اله بارها از مردم براى خود بيعت گرفت (بيعت عقبه اوّلى و بيعت عقبه ثانيه و بيعت روز حديبيّه و بيعت با زنان مهاجر در مدينه).

بر همين اساس خلفا نيز سعى داشتند از مردم بيعت بگيرند؛ و ليكن هيچ‌كدام مانند بيعت با امام على عليه السّلام نبود.

بيعت با خليفه اوّل در واقع در سقيفه صورت گرفت كه عده بسيار محدودى حاضر بودند. سپس مردم در برابر عمل انجام شده قرار گرفتند و بيعت كردند.

خليفه دوم را خليفه اول منصوب ساخت و مردم را در برابر عمل انجام شده‌اى قرار داد. بيعت با خليفه سوم در شوراى شش نفرى عمر انجام گرفت و