رفته است، هرچند پس از روبه‌رو شدن با غم بزرگ فراق و مصيبت دردناك تو، اين مصيبت براى من قابل تحمّل شده است»؛ (قلّ، يا رسول اللّه، عن صفيّتك‌ [1] صبري، ورقّ عنها تجلّدي‌ [2]، إلّا أنّ في التّأسّي‌ [3] لي بعظيم فرقتك، و فادح‌ [4] مصيبتك، موضع تعزّ [5]).

اشاره به اينكه گرچه مصيبت زهرا عليها السّلام فوق العاده جانكاه است؛ ولى درد مصيبت تو از آن، سنگين‌تر و جانكاه‌تر بود و تحمّل آن، راه را براى تحمّل اين، هموار ساخت. به يقين مصيبتى بزرگ‌تر از مصيبت رحلت پيامبر براى على عليه السّلام، هرچند فاطمه زهرا همسرى بسيار گرانقدر و بى‌مانند بود؛ پيامبر به منزله پدر على عليه السّلام و افزون بر آن، رهبر، راهنما، معلم، استاد و خلاصه، همه‌چيز آن حضرت بود، لذا در حديثى آمده است كه پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و اله خطاب به على عليه السّلام فرمود: «يا أبا الرّيحانتين ... عن قليل ينهدّ ركناك؛ اى پدر دو گل خوشبو ... به زودى دو ستون حياتت درهم مى‌شكند» و هنگامى پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و اله رحلت فرمود على عليه السّلام فرمود: «هذا أحد ركني الّذي قال لي رسول اللّه؛ اين يكى از آن‌دو ستونى است كه پيامبر فرمود» و چون فاطمه زهرا عليها السّلام شربت شهادت نوشيد، فرمود: «هذا الرّكن الثّاني الّذي قال رسول اللّه؛ اين ستون ديگرى است كه رسول اللّه فرمود». [6]

[1]. «صفيّة» از ريشه «صفو» بر وزن «عفو» به معناى صاف و پاك گرفته شده و صفىّ به معناى برگزيده است. در اينجا امام عليه السّلام از دختر پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و اله به عنوان صفيه او ياد مى‌كند تا علوّ شأن او را نشان دهد.

[2]. «تجلّد» از ريشه «جلد»، بر وزن «بلد» و «جلاده» گرفته شده كه به معناى صبر و استقامت كردن است و «تجلّد» در اينجا اشاره به طاقت و صبر بر مصيبت است.

[3]. «تأسّى» گاه به معناى اقتدار كردن آمده و گاه به معناى غمگين شدن و در اينجا معناى دوم مناسب است، زيرا سخن از غم و اندوه است، نه اقتدا كردن، هرچند جمعى از شارحان يا مترجمان به دنبال معناى اوّل رفته‌اند و ظاهرا سبب اشتباه آنها، معروف بودن آن در استعمالات متعارف است.

[4]. «فادح» از ريشه «فدح»، بر وزن «فتح» به معناى سنگين‌بار كردن گرفته شده و در اينجا به معناى مصيبت سنگين است.

[5]. «تعزّ» يا «تعزّى» به معناى صبر بر مصيبت است و از ريشه «عزاء» گرفته شده است.

[6]. بحار الانوار، ج 43، ص 173. اين حديث در منابع اهل سنّت نيز آمده است؛ مانند كتاب فضائل الصحابه احمد بن حنبل، ج 2، ص 623، ح 1067.