نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 7 صفحه : 374
مجيد مىگويد: «وَ قَلِيلٌ مِنْ عِبادِيَ الشَّكُورُ»[1] و در جاى ديگر
مىفرمايد: «إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا
الصَّالِحاتِ وَ قَلِيلٌ ما هُمْ»[2]
افزون بر اين با جمله بعد همين خطبه نيز سازگارتر است كه مىفرمايد: «فرزندان
تكبّر و برادران تعصب و سواران بر مركب غرور و جهل او را عملا تصديق كردند»؛ (صدّقه به أبناء الحميّة، و إخوان العصبيّة، و فرسان الكبر
و الجاهليّة).
تعبير به «أبناء الحميّة» كنايه از اين است كه آنها به قدرى آلوده به تكبر هستند كه گويى فرزندان
تكبرند همچنين تعبير «برادران عصبيّت» كنايه از ارتباط تنگاتنگ آنها با تعصّبات
قومى و قبيلگى و مانند آن است و نيز «و فرسان
الكبر و الجاهليّة» كنايه از آن است كه آنها آن
قدر گرفتار كبر و جهل و غرورند كه گويى بر مركبى از جهل و كبر سوار شده و به پيش
مىتازند.
سپس مىافزايد: «اين وضع همچنان ادامه يافت تا افراد سركش و سستايمان از شما
را در برابر خدا تسليم كرد و طمع خويش را بر شما مستحكم نمود و اسرار، پنهانى
آشكار شد. در اين هنگام سلطهاش بر شما قوت گرفت و با سپاه خويش سوى به شما
حملهور شد»؛ (حتّى إذا انقادت له الجامحة [3] منكم، و
استحكمت الطّماعيّة [4] منه فيكم، فنجمت [5] الحال من السّرّ الخفيّ إلى الأمر الجليّ. استفحل [6] سلطانه عليكم، و دلف [7] بجنوده نحوكم).
[5]. «نجمت» از «نجوم» به معناى
نمايان شدن گرفته شده و ستاره را نجم مىگويند چون در آسمان ظاهر مىشود. گاه به
گياهان بدون ساقه نيز نجم گفته مىشود، زيرا از زمين بيرون مىآيد.
[6]. «استفحل» از ريشه «استفحال» و از
فحل، بر وزن «نخل» به معناى عظيم و برجسته گرفته شده و «استفحال» به معناى سنگينى
كردن و طاقتفرسا شدن است.
[7]. «دلف» از «دلوف» به معناى آهسته
راه رفتن و گامهاى كوتاه برداشتن گرفته شده است و در-
نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 7 صفحه : 374