اللّه أن يعديكم‌ [1] بدائه، و أن يستفزّكم‌ [2] بندائه، و أن يجلب‌ [3] عليكم بخيله و رجله‌ [4]).

اين گفتار مولا برگرفته از آيه قرآن است كه مى‌فرمايد: « «وَ اسْتَفْزِزْ مَنِ اسْتَطَعْتَ مِنْهُمْ بِصَوْتِكَ وَ أَجْلِبْ عَلَيْهِمْ بِخَيْلِكَ وَ رَجِلِكَ» هركدام از آنها را مى‌توانيد با صدايت تحريك كن و لشكر سواره و پياده‌ات بر آنها گسيل دار». [5]

«خيل» هم به معناى اسبهاست و هم به معناى اسب‌سواران و در اينجا به معناى لشكر سواره است و «رجل» به معناى لشكر پياده است و اشاره به دستياران فراوانى است كه شيطان از جنس خود و از جنس آدميان دارد كه براى گمراه ساختن مردم به او كمك مى‌دهند؛ بعضى سريع‌تر (همچون لشكر سواره) و بعضى آرام‌تر همچون لشكر پياده.

البتّه صفات رذيله و عوامل گناه و مراكز فساد و تبليغات و گمراه‌كننده و ابزار گناه نيز به نوعى لشكر پياده و سواره شيطانند كه امام بندگان خدا را از همه اين امور بر حذر مى‌دارد.

سپس براى تأكيد اين سخن به جان خود سوگند مى‌خورد و مى‌فرمايد: «به جانم سوگند! او تير خطرناك را براى شما آماده نموده، در كمان گذارده، و با قدرت تا آخرين حدّ كشيده و از مكانى نزديك به سوى شما پرتاب نموده است»؛ (فلعمري لقد فوّق‌ [6] لكم‌

[1]. «يعدى» از «عدو» بر وزن «صبر» در اصل به معناى تجاوز كردن است و «عدوان» يعنى ستم كردن و «عداوت» به معناى دشمنى و «عدوى» به معناى دويدن و همچنين به معناى سرايت كردن بيمارى از كسى به ديگرى به كار مى‌رود و منظور در خطبه بالا همين معناى اخير است؛ يعنى شيطان بيمارى كبر و غرور و تعصّب خويش را به شما منتقل مى‌كند.

[2]. «يستفزّ» از «استفزاز» به معناى تحريك كردن و برانگيختن است.

[3]. «يجلب» از «جلب» به معناى فرياد زدن بر كسى يا راندن او از محلّى به محلّ ديگر گرفته شده است.

[4]. «رجل» جمع راجل به معناى پياده يا لشكرى پياده است.

[5]. سوره اسراء، آيه 64.

[6]. «فوّق» از «فوق» به معناى محلّى از زه كمان كه انتهاى تير را براى پرتاب به آن تكيه مى‌دهند گرفته شده-