سپس در ادامه سخن به سوابق سوء او اشاره كرده، مى‌فرمايد: «به خدا سوگند حق آشكار شد در حالى كه تو شخصى ناچيز و بى‌مقدار بودى و صدايت به جايى نمى‌رسيد و آن‌گاه كه باطل، نعره برآورد تو همچون شاخ بزى آشكار شدى!»؛ (فو اللّه لقد ظهر الحقّ فكنت فيه ضئيلا [1] شخصك، خفيّا صوتك؛ حتّى إذا نعر الباطل نجمت‌ [2] نجوم قرن الماعز [3]).

اشاره به اينكه هنگام ظهور اسلام به وسيله پيامبر يا هنگام ظهور ولايت حق به وسيله امير مؤمنان على عليه السّلام تو در صحنه حاضر نبودى و هرگز از حق دفاع نكردى، بلكه موجودى ناچيز بودى كه كسى به سخنانت توجه نمى‌كرد؛ اما اكنون كه نعره از حلقوم باطل برخاسته، سينه سپر كرده‌اى و با آنها هم صدا شده‌اى و احمقانه شعار آنها را سر مى‌دهى.

با دقت در سوابق اين مرد و گروه هم عقيده او و شرايط موجود آن زمان، روشن مى‌شود كه برخورد سختگيرانه و خشن امام عليه السّلام و تعبيرات كوبنده و تحقيرآميز آن حضرت بسيار بجا و حكيمانه بوده است و اگر اين كار نمى‌شد بيم آن مى‌رفت كه افراد ناآگاهى تحت تأثير شعار ظاهرفريب آنان قرار گيرند.

خوارج گروهى قشرى، متعصب، نادان و كم‌عقل بودند كه مشكلات عظيمى براى مسلمين به وجود آوردند. بى‌رحمى و قساوت آنها در تاريخ اسلام، كم‌نظير است.

خوشبختانه در طول تاريخ، جامعه اسلامى آنها را شناخت و عقب زد و هم‌اكنون شايد گروه كمى وابسته به آنها وجود داشته باشند كه آنها هم تظاهر به اعتقاد باطل خود نمى‌كنند.

[1]. «ضئيل» از ريشه «ضئولة» بر وزن «كهولت» به معناى كوچك و ناتوان شدن گرفته شده است.

[2]. «نجمت» از ريشه «نجم» به معناى ظاهر و آشكار شدن است و ستارگان را از اين جهت «نجم» گويند كه طلوع و ظهور در آسمان دارند.

[3]. «ماعز» به معناى بز است.