را غنيمت بشمريد و كوشش كنيد گردن خود را از زير بار مسئوليتها رها سازيد پيش از آنكه درهاى رهايى به روى شما بسته شود. چشمها را در دل شب بيدار داريد، شكمها را لاغر كنيد، گامها را بكار گيريد، اموال خود را انفاق كنيد و از جسم و تن خويش بكاهيد و بر جان و روان خود بيفزاييد و در اين كار بخل نورزيد. خداوند سبحان فرموده: «اگر خدا را يارى كنيد، شما را يارى مى‌كند و گامهايتان را استوار مى‌دارد» و نيز فرموده است:

«كيست كه به خداوند قرض نيكو دهد تا چند برابر به او عطا كند و براى چنين كسى پاداش والايى است». به يقين خدا به سبب ضعف و ناتوانى از شما يارى نطلبيده و قرض گرفتنش از شما (انفاق در راهش) به سبب كمبود نيست. او از شما يارى خواسته در حالى كه لشكرهاى آسمانها و زمين از آن اوست و شكست‌ناپذير و حكيم است و (همچنين) از شما درخواست قرض كرده در حالى كه گنجهاى آسمانها و زمين به او تعلق دارد و بى‌نياز و شايسته ستايش است. او خواسته است شما را بيازمايد كه كدام‌يك نيكوكارتريد.

شرح و تفسير آزمون الهى‌

در اين بخش از خطبه لحن كلام امام تغيير مى‌كند و پيران كهن‌سال را مخاطب قرار مى‌دهد و بخشى از دردناك‌ترين عذاب قيامت را براى آنها بازگو مى‌كند. سپس همه بندگان خدا را به استفاده از فرصت براى نجات از عذاب و كيفر الهى فرامى‌خواند و دستورات دقيقى در اين زمينه مى‌دهد كه يكى از آنها دستور انفاق است، مى‌فرمايد: «اى پير كهن‌سال! اى كسى كه پيرى در سراسر وجودت نفوذ كرده! چگونه خواهى بود آن زمانى كه طوقهاى آتشين به گردنهاى افكنده شود و غلهاى جامعه دست و گردن را به يكديگر ببندد و چنان فشار دهد كه گوشتهاى ساق دستها را بخورد»؛ (أيّها اليفن‌ [1]

[1]. «يفن» به معناى پيرمرد كهن‌سال است.