نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 6 صفحه : 629
و اگر انسان درست دقت كند غالبا مىتواند مواردى را كه بلاها جنبه مجازات الهى
دارد، از مواردى كه براى آزمايش يا هشدار است باز شناسد. هرگاه گناه مهمى از او
سرزد و يا جامعهاى آلوده به انواع مفاسد شد، حوادث تلخى كه بعد از آن پيدا مىشود
قطعا مجازات است؛ ولى حوادث تلخى كه براى صالحان و پاكان پيش مىآيد، معمولا جنبه
آزمايش و هشدار براى ترفيع مقام است.
سپس امام عليه السّلام در ادامه اين سخن كه در واقع نتيجه مستقيم يادآورى
پيشين است، مىفرمايد: «و اگر مردم زمانى كه بلاها بر آن نازل مىشود و نعمتها از
آنان زايل مىگردد با صدق نيّت در پيشگاه خدا تضرّع كنند و با قلبهاى پر از عشق و
محبّت به خدا، از او درخواست (توبه) نمايند، يقينا آن چه، از دستشان رفته به آنان
باز مىگردد و هر خرابى را براى آنها اصلاح مىكند» (و لو أنّ النّاس حين تنزل بهم النّقم، و تزول عنهم النّعم، فزعوا إلى ربّهم
بصدق من نيّاتهم، و وله [1] من قلوبهم، لردّ عليهم كلّ شارد [2]، و أصلح لهم كلّ فاسد).
در واقع اين طبيب حاذق الهى بعد از ذكر درد به بيان درمان مىپردازد و راه دفع
آفات و بلاها را به آنها مىآموزد و دعايى را كه صادقانه باشد و از اعماق جان
برخيزد و در يك كلمه در انسان، تحول ايجاد كند بر طرف كننده بلاها مىشمرد؛ همان
گونه كه در احاديث متعدد ديگرى وارد شده است؛ از جمله امام سجاد عليه السّلام
مىفرمايد: «الدّعاء يدفع البلاء النّازل و ما لم ينزل؛ دعا بلاهايى را كه نازل
شده و نازل نشده است، بر طرف مىسازد». [3] امام عليه السّلام در آخرين بخش اين خطبه و در بيان
چهارمين نكته آن چه را قبلا به صورت
[1] «وله» به معناى تحيّر از شدت
اندوه است تا آن جا كه گاه انسان، عقل و هوش خود را از دست مىدهد؛ لذا به عشق
سوزانى كه آرامش و هوش را از انسان مىگيرد نيز اطلاق شده است.
[2] «شارد» به معناى كسى است كه از
مسير منحرف شده يا فرار كرده است.
[3] اصول كافى، جلد 2، صفحه 469 (باب
ان الدعاء يردّ البلاء، حديث 5).
نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 6 صفحه : 629