بخش دوّم‌

و اعلموا- عباد اللّه- أنّ المؤمن لا يصبح و لا يمسي إلّا و نفسه ظنون عنده، فلا يزال زاريا عليها و مستزيدا لها. فكونوا كالسّابقين قبلكم، و الماضين أمامكم. قوّضوا من الدّنيا تقويض الرّاحل، و طووها طيّ المنازل.

ترجمه‌

: بدانيد اى بندگان خدا كه انسان با ايمان، صبح و شام بر او نمى‌گذرد مگر اين كه نزد خويش متهم است. پيوسته از خود عيب مى‌گيرد (و خويشتن را نقد مى‌كند) و براى خود طالب تكامل و فزونى است؛ بنابر اين همچون پيشينيان و گذشتگان (صالح) خود باشيد كه قبل از شما بودند. آن‌ها شبيه مسافرى بودند كه عمودهاى خيمه را بر گرفته و طى طريق مى‌كند (دنيا را گذرگاهى مى‌دانستند به سوى سراى جاودان).

شرح و تفسير نقد خويشتن!

امام عليه السّلام در اين بخش از خطبه، درس مهم ديگرى به پويندگان راه حق و سالكان مسير قرب خداوند مى‌دهد؛ مى‌فرمايد: «بدانيد اى بندگان خدا كه انسان با ايمان، صبح و شام بر او نمى‌گذرد مگر اين كه نزد خويش متهم است. پيوسته از خود عيب مى‌گيرد (و خويشتن را نقد مى‌كند) و براى خود طالب تكامل و فزونى است» (و اعلموا- عباد اللّه-