مانند رنگ پرهاى او بر تمام رنگ‌هاى برترى دارد و (در واقع) همانند شكوفه‌هاى زيباى پراكنده تمام گل‌هاست؛ با اين تفاوت كه نه باران بهارى آن را پرورش داده و نه حرارت و تابش آفتاب تابستان!» (و قلّ صبغ إلّا و قد أخذ منه بقسط، و علاه بكثرة صقاله و بريقه‌ [1]، و بصيص‌ [2] ديباجه و رونقه‌ [3]، فهو كالأزاهير المبثوثة، لم تربّها أمطار ربيع، و لا شموس قيظ [4]).

دقّت در اين ويژگى‌هاى پنج گانه طاووس علاوه بر آن چه بخش‌هاى پيشين گذشت از يك سو عظمت و قدرت خيره كننده نقاش چيره دستى را نشان مى‌دهد كه اين همه زيبايى و شادابى و طراوت را در يك موجود جمع كرده و آن را به صورت نمونه‌اى از تمام زيبايى‌ها آفريده است كه دقّت در همين آفريده، انسان را به آفريدگار مى‌رساند و اگر هيچ دليلى بر وجود پروردگار جز همين مخلوق بديع نبود براى پى بردن به خالقش كافى بود و هر قدر انسان در آن بيش‌تر دقّت مى‌كند در برابر عظمت و جلال آفريدگارش خاضع‌تر مى‌شود و سرانجام زبانش به اين شعر شاعر باذوق مترنّم مى‌گردد:

و از سوى ديگر به عظمت اين بزرگ معلّم توحيد و دقّت بى‌نظير او در تشريح شگفتى‌ها و زيبايى‌هاى جهان آفرينش و راهنمايى خلق به سوى خالق آفرين مى‌گويد و به يقين هيچ كس تاكنون در وصف زيبايى‌هاى طاووس اين چنين سخن نگفته است.

(1) «بريق» به معناى درخشندگى از ماده برق گرفته شده است.

(2) «بصيص» به معناى درخشش و تلألؤ است.

(3) «رونق» به معناى زيبايى از ماده «رنق» (بر وزن رنگ).

(4) «قيظ» به چله تابستان و شدت حرارت است.