نضّد [1] ألوانه في أحسن تنضيد، بجناح أشرج‌ [2] قصبه‌ [3]، و ذنب أطال مسحبه‌ [4]).

نخستين چيزى كه در طاووس جلب توجّه مى‌كند، رنگ‌آميزى عجيب بال‌ها و دامنه دار بودن قسمت دم اوست كه به هنگام راه رفتن بر زمين كشيده مى‌شود و همچون عروسى زيبا كه لباس مخصوص شب زفاف را پوشيده، خودنمايى مى‌كند.

رنگ‌آميزى بال و پر طاووس را با هيچ بيانى نمى‌توان وصف كرد؛ جز اين كه انسان آن را ببيند و با چشم مشاهده كند و لذت برد و به آفريننده‌اش آفرين گويد.

يكى از نكته‌هاى قابل توجّه و دقيق در جهان حيوانات اين است كه جنس نر براى جلب توجّه جنس ماده از عوامل مختلفى استفاده مى‌كند؛ گاه از صداى زيبا و گاه از حركات موزون و گاه از جلوه‌هاى ديگر. امام عليه السّلام در ادامه اين سخن به اين نكته باريك اشاره كرده، مى‌فرمايد: «هنگامى كه طاووس به سوى جفت خود حركت مى‌كند، دم خود را مى‌گشايد و همچون چترى (بسيار زيبا) بر سر خود سايبان مى‌سازد» (إذا درج‌ [5] إلى الأنثى نشره من طيّه‌ [6]، و سما به مطلّا [7] على رأسه).

[1] «نضّد» از ماده «تنضيد» به معناى تركيب اشيايى با يكديگر و تنظيم آنهاست.

[2] «أشرج» از ماده «اشراج» به معناى آميختن اشيايى با يكديگر يا داخل كردن طناب‌ها و ريسمان‌هاى يك كيسه، يا يك صندوق در يكديگر آن را محكم بستن است.

[3] «قصب» به معناى «نى» و ساقه‌هاى تو خالى گياهان و مانند آن است.

[4] «مسحب» از ماده «سحب» (بر وزن سهو) به معناى كشيدن يا كشيدن بر روى زمين است و «مسحب» در اين جا معناى مصدرى، يا اسم مصدرى دارد.

[5] «درج» از ماده «درج» (بر وزن خرج) به معناى راه افتادن به سوى مقصد و يا از پله بالا رفتن است و در خطبه ياد شده، معناى اوّل را دارد؛ به حركت آهسته كودك نيز اطلاق مى‌شود.

[6] «طىّ» به معناى تا كردن و پيچيدن است. «من طيّه» در خطبه مزبور به معناى «بعد طيّه» است. اشاره به اين كه طاووس، بال‌هاى خود را كه پيچيده است از هم باز مى‌كند.

[7] «مطلّ» از ماده «طلّ» (بر وزن حلّ) به معناى مشرف شده و از بالا نگريستن است و در اين جا به معناى اوّل است.