نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 6 صفحه : 307
شگفتىهاى آن سخن مىگويد؛ چرا كه اين بخش از صفات براى همه مردم قابل درك و
معرفت آفرين است.
مىفرمايد: «ستايش، مخصوص خداوندى است كه آفريدگار بندگان است؛ خداوندى كه
گستراننده زمين، جارى كننده سيل در رودخانهها و روياننده گياهان بر كوهها و
تپههاست» (الحمد للّه خالق العباد، و ساطح [1] المهاد [2]، و مسيل
الوهاد [3]، و
مخصب [4]
النّجاد [5]).
امام عليه السّلام در اين جا نخست به آفرينش انسانها كه شاهكار بزرگ آفرينش
است اشاره كرده، بعد به سه موضع (محل سكونت و آب كه مايه حيات است و مواد غذايى)
اشاره نموده است تا حس شكر گزارى بندگان را برانگيزد و براى معرفت خداوند متعال و
شناخت صفات جلال و جمالش كه در جملههاى بعد نقل شده است، آماده سازد.
تعبير به «عباد» به قرينه جملههاى بعدى، ناظر به انسانهاست؛ هر چند ذات اين
تعبير، مىتواند شامل فرشتگان و جن باشد.
«ساطح المهاد» اشاره به همان چيزى است كه در قرآن مجيد بيان شده است:
« «أَ لَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ مِهاداً»؛ آيا زمين را محل آرامش قرار نداديم؟». [6] تعبير به «مسيل الوهاد» با توجه به اين
كه «وهاد» به معناى درّهها و گودالها است، اشاره به اين است كه خداوند، مناطقى
از زمين را به صورت گودال قرار داد تا آبها در آن
[1] «ساطح» از ماده «سطح» كه معناى آن
معروف است گرفته شده و «ساطح» به كسى مىگويد كه چيزى را مسطّح و صاف و گسترده
كند.
[2] «مهاد» و «مهد» در اصل به معناى
بستر است و به كره زمين كه محل سكونت و استراحت انسانهاست نيز اطلاق مىشود و در
اين جا به همين معناست.
[3] «وهاد» جمع «وهده» به معناى
زمينهاى منخفض و گود است.
[4] «مخصب» از ماده «خصب» بر وزن
«غصب» به معناى فراوان شدن گياه است؛ بنابر اين «مخصب» به كسى گفته مىشود كه
زمينها را پر گياه و پربركت كند.
[5] «نجاد» جمع «نجد» به معناى زمين
مرتفع است و مصدر آن «نجود» است.