درياى آتش نهراسد؟! البتّه ممكن است منشأ اين تفاوت، اميد بيش از حد به كرم و لطف خدا باشد كه آن نيز ناشى از غفلت است؛ زيرا او ارحم الراحمين است در موضع عفو و رحمت و اشدّ المعاقبين است در موضع عذاب و نقمت.

از آن جا كه اين برخورد دو گانه با خدا و خلق، ناشى از ضعف شناخت و كوته بينى است، امام عليه السّلام در پايان اين بخش از سخنان و دلنشينش به برخورد دو گانه اين گونه افراد با دنيا و آخرت مى‌پردازد؛ مى‌فرمايد: «همچنين كسى كه دنيا در چشم او بزرگ جلوه كند و جايگاه آن در قلبش مهمّ باشد، آن را بر خداوند متعال مقدّم مى‌دارد. از همه چيز مى‌برد و به دنيا مى‌پيوندد و برده آن مى‌شود!» (و كذلك من عظمت الدّنيا في عينه، و كبر موقعها من قلبه، آثرها على اللّه تعالى، فانقطع إليها، و صار عبدا لها).

آرى، اين هوا پرستان بى‌معرفت، متاع ناچيز و فانى دنيا را نقد و مواهب عظيم و جاويدان آخرت را نسيه مى‌پندارند و همين سبب مى‌شود كه دنيا را بر آخرت ترجيح دهند و رضاى خلق را بر رضاى خالق مقدّم بشمرند.

درست، عكس پرهيزگاران با ايمان كه امام عليه السّلام در خطبه متقين درباره آن‌ها فرموده است: (عظم الخالق في أنفسهم فصغر ما دونه في أعينهم) خدا در نظر آنان با عظمت جلوه كرده در نتيجه، غير خدا هر چه هست در نظر آن‌ها كوچك است.

جمله (فانقطع إليها، و صار عبدا لها) اشاره به اين حقيقت است كه اين دنيا پرستان، سرانجام كارشان به جايى مى‌رسد كه از عبوديت پروردگار خارج مى‌شوند و به عبوديت دنيا و هواى نفس و شيطان در مى‌آيند. از توحيد و خدا پرستى عملا كنار مى‌روند و به شرك و دنيا پرستى روى مى‌آورند.

كار آن‌ها به جايى مى‌رسد كه همچون عمر سعد بر اين عقيده پافشارى مى‌كنند كه رها كردن ملك رى به جهت ترس از عذاب قيامت و متنعم شدن به نعمت‌هاى بهشتى، نقد را با نسيه معامله كردن است و هيچ عاقلى تن به اين معامله نمى‌دهد: