سپاسى كه رضايت بخش‌ترين حمدها نزد تو باشد؛ حمدى كه محبوب‌ترين حمدها در پيشگاه توست؛ حمدى كه برترين حمدها نزد تو خواهد بود. حمدى كه تمام جهان خلقت را پر كند و تا آن جا كه خواسته‌اى، برسد؛ حمدى كه از تو محجوب و پوشيده نماند و در پيشگاه تو كاستى نداشته باشد؛ حمدى كه عددش پايان نگيرد و در پهنه زمان، فنا در آن راه نيابد.

(خداوندا) كنه عظمت تو را هرگز درك نمى‌كنيم، جز اين كه مى‌دانيم تو زنده و قائم به ذات خود و ديگران قائم به تواند. هيچ گاه خواب سبك و سنگين، تو را فرا نمى‌گيرد (تا از بندگانت غافل شوى). افكار (بلند پرواز) هرگز به تو نمى‌رسد و چشم‌ها (ى تيزبين) تو را نمى‌بيند؛ ولى تو چشم‌ها (و حركات آن‌ها) را مى‌بينى و اعمال و كردار (بندگان) را احصا مى‌كنى و زمام همگان به دست توست.

(خداوندا) آن چه از مخلوقات را مشاهده مى‌كنيم و از قدرتت در شگفتى فرو مى‌رويم و وصف عظمت سلطنت تو را بيان مى‌كنيم، چه اهمّيّتى دارد؟! در حالى كه آن چه از ما پوشيده و پنهان است و چشمانمان از ديدن آن قاصر و عقل ما در برابر دركشان ناتوان است و پرده‌هاى غيب ميان ما و آن‌ها فاصله افكنده، بس عظيم‌تر است.

(آرى!) آن كس كه قلبش را از همه چيز تهى كند و فكرش را به كار گيرد تا بداند چگونه عرش را بر پا ساخته‌اى و مخلوقاتت را آفريده‌اى، چگونه كرات آسمان را در هوا معلق كرده‌اى، زمينت را بر روى امواج آب، گسترده‌اى، به يقين ديده فهمش وا مى‌ماند؛ عقلش مبهوت مى‌شود؛ شنوايى‌اش حيران، و انديشه‌اش سرگردان مى‌ماند!!

شرح و تفسير ناتوانى انديشه‌ها در برابر عظمت او

امام عليه السّلام در بخش اوّل خطبه، نخست به چهار موضوع به صورت بسيار فشرده اشاره مى‌فرمايد: امر خداوند، رضا، داورى و عفو او. مى‌فرمايد: