نمى‌شود؛ از همين رو عرض كردم: اى رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله! منظور از اين آزمايش و فتنه چيست كه خدا تو را از آن آگاه ساخته است؟» (فقال إنّه لمّا أنزل اللّه سبحانه، قوله:

«الم أَ حَسِبَ النَّاسُ أَنْ يُتْرَكُوا أَنْ يَقُولُوا آمَنَّا وَ هُمْ لا يُفْتَنُونَ» [1] علمت أنّ الفتنة لا تنزل بنا و رسول اللّه- صلّى اللّه عليه و آله- بين أظهرنا. فقلت: يا رسول اللّه، ما هذه الفتنة الّتي أخبرك اللّه تعالى بها؟).

سپس در ادامه چنين مى‌افزايد كه پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود: «اى على بعد از من امّتم در بوته آزمايش قرار مى‌گيرند، عرض كردم: اى رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله، (درباره شهادت من چه مى‌فرماييد؟) مگر در جنگ «احد»، بعد از آن كه جمعى از مسلمانان شهيد شدند و من به سعادت شهادت نرسيدم و اين بر من سخت آمد به من نفرمودى بشارت باد بر تو كه شهادت از پى توست؟

رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود: مطلب همان گونه است كه گفته‌ام؛ ولى بگو: در آن هنگام چگونه صبر خواهى كرد؟ عرض كردم: اى رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله! اين از موارد صبر نيست (زيرا صبر در برابر مصيبت است) بلكه از موارد بشارت و شكر است» (فقال: «يا عليّ، إنّ أمّتي سيفتنون من بعدي»، فقلت: يا رسول اللّه، أو ليس قد قلت لي يوم أحد حيث استشهد من استشهد من المسلمين، و حيزت‌ [2] عنّي الشّهادة، فشقّ ذلك عليّ، فقلت لي: «أبشر، فإنّ الشّهادة من ورائك‌ [3]؟» فقال لي: «إنّ ذلك لكذلك، فكيف صبرك إذن؟» فقلت: يا رسول اللّه، ليس هذا من مواطن الصّبر، و لكن من مواطن البشرى و الشّكر).

[1] عنكبوت، آيات 1- 2.

[2] «حيزت» از ماده «حيازت» است؛ اگر با «الى» متعدى شود به معناى رسيدن به چيزى است و اگر با «عن» متعدى شود، مانند خطبه مذكور به معناى نرسيدن به آن است.

[3] «وراء» گاه به معناى پشت سر و گاه به معناى پيش رو مى‌آيد.