شرح و تفسير حق طلبان و پيروان شيطان‌

امام عليه السّلام در بخش آخر اين خطبه از دو گروه سخن مى‌گويد: گروه خردمند و عاقل و با تقوا و مطيع فرمان حقّ، و گروه ديگرى كه ازدحام بر متاع پست دنيا كرده و براى به چنگ آوردن اموال حرام بر يكديگر سبقت مى‌گيرند، مى‌فرمايد:

«كجايند آن عقلها كه از چراغ هدايت نور مى‌گيرند؟ و آن چشمها كه به مناره‌ها و نشانه‌هاى تقوا دوخته شده‌اند؟ كجايند آن دل‌ها كه به خدا بخشيده شده و يا يكديگر پيمان اطاعت خدا را بسته‌اند» (أين العقول المستصبحة بمصابيح الهدى، و الأبصار اللّامحة [1] إلى منار التّقوى! أين القلوب الّتي وهبت للّه، و عوقدت على طاعة اللّه).

اشاره به اين كه گروه زيادى از مردم به راه خلاف گام نهاده‌اند، و نيكان چنان در اقليّت قرار گرفته‌اند كه گويى امام عليه السّلام به دنبال آنها گردش مى‌كند تا آنها را پيدا كند.

سپس در ادامه سخن مى‌فرمايد: « (ولى آن گروه دنياپرست) گرد متاع پست دنيا ازدحام كرده‌اند، و براى بدست آوردن حرام به نزاع با يكديگر برخاسته‌اند، پرچم بهشت و دوزخ در برابر آنها برافراشته شده، اما از بهشت روى بر گردانده و با اعمال خود به آتش دوزخ روى آورده‌اند، (آرى) پروردگارشان آنها را فراخوانده، اما روى گردان شده و پشت كرده‌اند، (ولى) شيطان آنان را به سوى خود دعوت كرده، دعوتش را پذيرفته و به او روى آورده‌اند» (ازدحموا على‌

[1] «لامحه» از مادّه «لمح» (بر وزن لمس) در اصل به معنى درخشيدن برق است سپس به معنى نگاه كردن سريع آمده است و گاه به معنى چشم دوختن به چيزى نيز آمده كه در خطبه بالا همين معنا اراده شده است.