در اين عبارات پر معنا، نخست امام عليه السّلام به اين نكته اشاره مى‌كند، كه اگر ما نيازها و حاجتها و مشكلاتمان را يك يك بر مى‌شمريم، نه از اين جهت است كه تو از آن آگاه نيستى، بلكه به خاطر آن است كه تو دوست دارى بندگان با زبان خود مشكلاتشان را شرح دهند و به نيازها و ناتوانيها اقرار نمايند.

سپس به چهار مشكل كه از جهاتى با هم متفاوت و در جهاتى با هم مشتركند، اشاره مى‌كند:

نخست تنگناهاى زندگى، سپس قحطى و خشكسالى، و بعد خواسته‌هايى كه رسيدن به آن در شرايط عادى بسيار پر مشقت است، و سرانجام فتنه‌هاى سخت و ناراحت كننده، و گشودن گره تمام اين مشكلات را از درگاه حضرت احديّت خواستار مى‌شود.

در حديثى از «امام صادق عليه السّلام» آمده است: «إنّ اللّه يعلم حاجتك و ما تريد و لكنّه يحبّ ان تبثّ إليه الحوائج؛ خداوند حاجت و خواسته تو را مى‌داند، ولى دوست دارد كه حوايج خويش را نزد او شرح دهى» [1].

سپس در ادامه اين دعا، همان خواسته‌ها را با تعبيرات ديگرى بيان مى‌كند، و عرضه مى‌دارد:

«خداوندا! از تو مى‌خواهيم كه ما را نوميد بر مگردانى، و با حزن و اندوه بازگشت ندهى، ما را به گناهانمان مؤاخذه مفرما، و به مقتضاى اعمالمان با ما رفتار مكن». (اللّهمّ إنّا نسألك ألّا تردّنا خائبين، و لا تقلبنا واجمين‌ [2]. و لا تخاطبنا بذنوبنا، و لا تقايسنا بأعمالنا).

اشاره به اين كه اگر برنامه رفتار تو با ما بر طبق اعمال ما باشد، راه نجاتى‌

[1] في ظلال نهج البلاغه، جلد 2، صفحه 319.

[2] «واجم» از مادّه «وجم» (بر وزن نجم) به معنى حزن و اندوه شديدى است كه انسان را به سكوت كردن وادار مى‌كند.