«دنياپرستى» و فريفته زرق و برق دنياى مادى شدن، انسان را از خدا و روز رستاخيز غافل مى‌كند و اين غفلت عامل مهمّ ديگرى براى فرو غلطيدن در بستر گناه است و از آن جا كه مخصوصا در عصر امام امير مؤمنان على عليه السّلام فراوانى و مال و ثروت به خاطر پيشرفت سريع اسلام و غنائم جنگى و غير آن، توجّه گروه عظيمى از مسلمين به دنيا زياد شده بود كه يك نمونه آن فساد عظيم مالى عصر «عثمان» بود، امام عليه السّلام در جاى جاى خطبه‌هاى «نهج البلاغه» داد سخن را در نكوهش دنياى غافل كننده و گناه آلود، مى‌دهد و با بيانى صريح و گويا و تكان دهنده كه بالاتر از آن تصوّر نمى‌شود، به نكوهش شديد دنيا مى‌پردازد، مخصوصا در خطبه بالا كه گويى آنچه را قرآن در مذّمت دنيا دارد امام عليه السّلام همه را در اين خطبه گردآورى فرموده و معجونى ساخته كه هر غافلى را بيدار و هر مستى را هشيار مى‌كند.

امام عليه السّلام براى بيان اين مقصود از طرق مختلفى، اين موضوع را دنبال فرمود:

1- «نخست» از «بى وفايى و ناپايدارى دنيا» سخن مى‌گويد كه چگونه همه را به خود مشغول مى‌كند، ناگهان آنها را رها كرده و در كام بدبختى‌ها فرو مى‌برد.

2- گاه از «دگرگونى سريع دنيا» سخن مى‌گويد كه يك شبه قدرتها جا به جا مى‌شوند و پيروزيها به شكست، مى‌انجامد، سلامتى جاى خود را به بيمارى و غنا و ثروت، جاى خود را به فقر و بدبختى مى‌دهد.

3- گاه از آميخته بودن همه اين مواهب به درد و رنجها، نوشها با نيشها و گلها در كنار خارها و گنجها در كنار افعى‌ها، خبر مى‌دهد، تا كسى دل بر آن نبندد و دورنماى دل‌انگيزش او را نفريبد.

4- گاه دست ياران خود را گرفته و نمونه عينى اين بى‌وفايى و ناپايدارى‌