مى‌دهد، مى‌فرمايد: «مگر شما در جايگاه پيشينيان خود زندگى نمى‌كنيد؟

همان‌ها كه عمرشان از شما طولانى‌تر و آثارشان پا بر جاتر و آرزوهايشان درازتر، و نفراتشان فزونتر و لشكرهايشان انبوه‌تر بود؟» (أ لستم في مساكن من كان قبلكم اطول أعمارا و أبقى آثارا و ابعد آمالا و اعدّ عديدا [1] و اكثف‌ [2] جنودا).

در اين بخش از خطبه امام به پنج امتياز از پيشينيان اشاره مى‌كند: طول عمر، بقاى آثار، درازى آرزوها، فزونى جمعيّت و كثرت لشكرها. امتيازاتى كه سبب برترى آشكار آنها مى‌شد ولى هيچ يك از اين امور نتوانست از نفوذ سيل فنا به قصرها و خانه‌هاى آنها جلوگيرى كند، سرانجام همچون برگهاى خشكيده درختان يا پركاه، روى اين سيلاب غلطيدند و رفتند.

امام عليه السّلام در همين راستا اضافه مى‌فرمايد: «آنها دنيا را پرستيدند چه پرستيدنى، و آن را بر همه چيز مقدّم داشتند چه مقدّم داشتنى، اما سرانجام بدون زاد و توشه‌اى كه آنها را به منزلگاه (ابدى) برساند و بدون مركبى كه اين راه (پر خوف و خطر) را بپيمايند از آن كوچ كردند» (تعبّدوا للدّنيا أيّ تعبّد و آثروها أيّ ايثار، ثمّ ظعنوا عنها بغير زاد مبلّغ و لا ظهر قاطع).

آرى! آنها با آن همه تلاش و كوشش در طريق بندگى دنيا و بكار گرفتن تمام نيروها و استعدادشان در اين طريق، بهره‌اى از آن نبردند و در راه طولانى آخرت كه جز با زاد و توشه تقوا و مركب ايمان قابل پيمودن نيست بى‌زاد و مركب به راه افتادند.

[1] «عديد» به معنى «عدد» است و گاه به معنى شبيه و مانند نيز آمده و در خطبه بالا به همان معنى اوّل مى‌باشد.

[2] «اكثف» افعل تفضيل از «كثيف» به معنى زياد و پر پشت است.