را به تفرقه دعوت مى‌كند همان گونه كه در قرآن مجيد مى‌خوانيم: « «إِنَّما يُرِيدُ الشَّيْطانُ أَنْ يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَداوَةَ وَ الْبَغْضاءَ فِي الْخَمْرِ وَ الْمَيْسِرِ»؛ شيطان مى‌خواهد در ميان شما عداوت و دشمنى بواسطه شراب و قمار ايجاد كند» [1].

بديهى است هنگامى كه آتش اختلاف و نفاق، در جامعه روشن شود فتنه‌ها به دنبال آن آشكار مى‌گردد. و فتنه‌ها دين و دنياى انسانها را تباه مى‌سازد.

در ماجراى «صفين» دقيقا همين برنامه‌هاى شيطانى اجرا شد، نخست شيطان به آنها القا كرد كه پذيرش حكميّت سهلترين راه براى رسيدن به صلح و آرامش است سپس آنها را به نافرمانى در برابر دستورات محكم امير مؤمنان عليه السّلام در زمينه جهاد دعوت نمود و به دنبال آن تفرقه و نفاق در آن لشكر عظيم افكند كه نتيجه آن فتنه «عمرو عاص» و فتنه خوارج بود.

سپس امام عليه السّلام براى اين كه اصحاب و يارانش در اين دام نيفتند مى‌فرمايد:

«حال كه چنين است از وسوسه‌ها و فريبهاى او روى بگردانيد و نصيحت را از كسى كه به شما هديه مى‌كند پذيرا شويد، و آن را محكم در درون جان خويش نگهدارى كنيد» (فاصدفوا [2] عن نزغاته‌ [3] و نفثاته‌ [4]، و اقبلوا النّصيحة ممّن أهداها اليكم، و اعقلوها [5] على أنفسكم).

در عصر و زمان ما نيز مطلب همين گونه است، نخست شيطان طرق انحرافى خود را سهل و آسان نشان مى‌دهد، و گروهها را به سوى خود مى‌كشاند و بعد

[1] مائده: 91.

[2] «اصدفوا» از مادّه «صدف» (بر وزن عطف) به معنى اعراض كردن و منصرف شدن است.

[3] «نزغات» جمع «نزغة» (بر وزن ضربه) به معنى فريب دادن است.

[4] «نفثات» جمع «نفثة» در اين جا به معنى وسوسه كردن است.

[5] «اعقلوا» از مادّه «عقل» (بر وزن دغل) به معنى بستن پاى شتر است، سپس به نگهدارى هر چيزى اطلاق شده و عقل به معنى خرد نيز از همين ريشه است زيرا انسان را از كارهاى خلاف بازمى‌دارد.