و أخذوا بأطراف الأرض زحفا [1] زحفا، و صفّا صفّا. بعض هلك، و بعض نجا).

اوصافى را كه امام عليه السّلام در اين عبارت براى آنها برشمرده بسيار حساب شده است. از ايمان به اسلام و فهم صحيح و دقيق قرآن، و به كار بستن آن كه انگيزه اصلى حركت به سوى جهاد است آغاز مى‌كند، سپس عشق آنها را به جهاد همچون عشق مادر به فرزند توصيف مى‌كند، و شجاعت آنها را مى‌ستايد، كه هرگز در فكر غلاف كردن شمشيرها و پايان جهاد نبودند. در آخر حركت گروهى و دسته جمعى آنها را- كه در همه ميدان‌ها در هر نقطه‌اى از زمين حاضر مى‌شدند- ستايش مى‌كند. و به يقين اين اوصاف در هر قوم و ملتى باشد، سرانجام پيروز مى‌شوند.

و در ادامه اين سخن به قسمت ديگرى از اوصاف آنها مى‌پردازد، كه از روحيه بلند و مقام زهد و خضوع و خشوع آنها در پيشگاه خداوند، پرده برمى‌دارد.

مى‌فرمايد: «آنها كسانى بودند كه هيچ‌گاه از زنده ماندن در ميدان جنگ، ابراز شادى نمى‌كردند، و در مرگ شهيدان، به يكديگر تسليت نمى‌گفتند!» (لا يبشّرون بالأحياء، و لا يعزّون عن الموتى).

و اين نشانه روحيه بلند آنهاست كه هرگز در بند حيات مادى نبودند كه اگر دوستانشان آن را از دست دهند، ناراحت شوند و اگر زنده بمانند به يكديگر تبريك بگويند، و شادمان باشند. آنها به شهادت در راه خدا افتخار مى‌كردند و بزرگترين سعادت خود را در شهادت مى‌دانستند.

«آنها بر اثر گريه (از خوف خدا) چشمانشان ناراحت، و به خاطر روزه، شكم‌هايشان تهى، و لب‌ها، از كثرت دعا خشك شده، و رنگ چهره‌ها بر اثر شب‌زنده‌دارى پريده، و غبار خشوع بر چهره‌هاى آنها نشسته بود» (مره‌ [2]

[1] «زحف» در اصل به معنى راه رفتن توأم با سنگينى است و به حركت لشكر انبوه و هر جمعيّت فشرده اطلاق مى‌شود.

[2] «مره» جمع «امره» به معنى كسى است كه چشمش بيمارى يا ناراحتى دارد.