نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 4 صفحه : 516
«و از كانون (سرزمين شريف) بطحاء». (و سرّة البطحاء).
«و از چراغهاى برافروخته در تاريكى». (و مصابيح الظّلمة).
«و از چشمههاى دانش و حكمت». (و ينابيع الحكمة).
اين تشبيهات و استعارات ششگانه، هر كدام اشاره به نكتهاى و فضيلتى از فضايل
رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله است.
تشبيه اوّل- به گفته بسيارى از شارحان نهج البلاغه- اشاره به دودمان ابراهيم
عليه السّلام است كه پيامبران بزرگى از آن برخاستند و نسب والاى پيامبر اكرم صلّى
اللّه عليه و آله نيز از طريق اسماعيل به آن پيغمبر بزرگ (ابراهيم عليه السّلام)
مىرسد.
تشبيه دوّم، اشاره به اين است كه: انوار معارف الهى در مشكاة وجود انبيا قرار
دارد و پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله حامل اين انوار است. توجّه داشته باشيد
كه «مشكاة» يا چراغ دان، همان محفظهاى است كه در گذشته، چراغ را در آن مىگذاشتند
تا وزش باد آن را خاموش نكند. بنا بر اين، انبيا حافظان انوار معارف الهيّهاند.
در تشبيه سوم، با توجه به اينكه «ذؤابه» موهاى قسمت جلو سر است و «علياء» نيز
به معناى بلندى است، اشاره به اين است كه: پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله نسبش
به برترين خاندانهاى بشرى مىرسد كه شرف وراثت را در حدّ اعلا از آنها كسب كرده
بود.
و در تشبيه چهارم، با توجّه به اينكه «بطحاء» اشاره به بخش خاصّى از مكه است
كه قبيله قريش ساكن آن بودند و «سرّه» به معناى ناف و كانون است و قريش برترين
قبايل عرب محسوب مىشدند، اشاره به اين است كه: پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله
از مركز قبيلهاى برخاسته كه اشرف قبايل آنجا محسوب مىشده (هر چند گروهى از آنها
بر اثر دنيا پرستى دعوت پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله را اجابت نكردند، و به
عنوان كفّار قريش معروف شدند).
پنجمين تشبيه، اشاره به اين است كه: پيامبران و انبياى الهى چراغهاى پر نورى
نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 4 صفحه : 516