نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 4 صفحه : 505
انحيازكم [1] عن
صفوفكم، تحوزكم الجفاة [2] الطّغام [3]، و
أعراب أهل الشّام).
«اين در حالى است كه شما از بزرگان و
(شجاعان) پيشگامان عرب و از سران شرف، و پيشروان و برجستگان آنها هستيد!». (و أنتم لهاميم [4] العرب، و يآفيخ [5] الشّرف، و الأنف [6] المقدّم، و السّنام الأعظم).
من از شما چنين عقبنشينى را انتظار نداشتم و برازنده و شايسته شما نبود؛ ولى
خوشوقتم طولى نكشيد كه: «ناراحتى درون سينه مرا شفا بخشيديد (و بر زخم دلم مرهم
نهاديد؛) چون ديدم همان گونه كه آنها شما را به عقبنشينى واداشتند، شما صفوفشان
را درهم شكستيد و آنان را از لشكرگاه خود به عقب رانديد». (و لقد شفى و حاوح [7] صدري أن رأيتكم بأخرة تحوزونهم كما حازوكم، و تزيلونهم عن مواقفهم كما
أزالوكم).
«آنها را به رگبار تير و نيزه بستيد،
آنچنان كه فراريان آنها، همچون شتران تشنه عقب رانده شده از ورود به آبشخور، بر
روى هم مىريختند!» (حسّا [8] بالنّصال [9]، و
[1] «انحياز» به گفته «قاموس» به
معناى ترك مواضع (و عقبنشينى) است.
[2] «جفاة» جمع «جافى» به معناى افراد
فرومايه و خشن است.
[3] «طغام» جمع «طغامه» به معناى
اوباش و افراد رذل و پست است.
[4] «لهاميم» جمع «لهميم» و «لهموم»
به معناى اسبهاى چابك و پيش رو است؛ سپس به انسانهاى پيش رو نيز، اطلاق شده است؛
مانند چيزى كه در كلام بالا آمده است. اين واژه، گاه به معناى افراد با سخاوت
آمده، كه تناسبى با محلّ بحث ندارد.
[5] «يآفيخ» جمع «يافوخ» به معناى محل
اتّصال استخوانهاى پيش سر است. بعضى گفتهاند: اين واژه نام همان موضعى در پيش سر
است، كه در آغاز تولّد نرم است و با گذشت زمان سفت و محكم مىشود و در كلام بالا
كنايه از سركردگان است.
[6] «أنف» معناى واضحى دارد و آن
«بينى» است؛ ولى از آنجا كه برجستهترين نقطه صورت نوك بينى است، عرب اين واژه را
به افراد پيش رو اطلاق مىكند.
[7] «و حاوح» جمع «وحوح» به معناى
صدايى است كه از سينه دردمند بر مىخيزد.
[8] «حسّ» (به فتح حاء) به چند معنا
آمده است: گاه به معناى ريشهكن كردن و قتل و كشتن، (مانند كلام بالا.) و گاه به
معناى جستجو نمودن، يا ديدن و دريافتن آمده است.
[9] «نصال» جمع «نصل» به معناى قطعه
آهن تيزى است كه در نوك تيرهاى چوبين قرار مىدهند تا كارگر شود و در فارسى آن را
«پيكان» مىگويند.
نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 4 صفحه : 505