است كه قرآن مى‌گويد: «فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَيْراً يَرَهُ وَ مَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ». [1] در حديثى از امام مجتبى عليه السّلام مى‌خوانيم كه: حضرت بعد از آنكه ماه رمضان را به عنوان مضمار خلق و ميدان تمرين مى‌شمرده، مى‌فرمايد: «و ايم اللّه لو كشف الغطاء لعلموا أنّ المحسن مشغول بإحسانه، و المسيى‌ء مشغول بإسائته؛ به خدا سوگند! اگر پرده برداشته شود، مردم خواهد دانست كه نيكوكار، بهره‌مند از نيكوكارى خود و بدكار، درگير بدكارى خويش است». [2]

2- اسلام شريعت سهل و آسان‌

همانگونه كه در خطبه بالا و روايتى كه در ذيل آن نقل كرديم، آمده است: اسلام شريعتى است سهل و آسان. يعنى در عين اين كه همه اعمال انسانها را تحت برنامه قرار مى‌دهد، برنامه‌اش چنان است كه مايه تنفّر و رميدن مردم نمى‌شود.

دقّت در احكام اسلام چه در عبادات و معاملات و روابط انسانها و چه در مجازات‌ها، همه در پرتو اين اصل تنظيم شده؛ حتى شديدترين مجازات‌هاى اسلامى مثلا قتل مرتكب زناى محصنه، اين اصل رعايت شده؛ چرا كه اگر مجازات شديد است، در عوض اثبات جرم به آسانى ممكن نيست. غالب دعاوى با دو شاهد اثبات مى‌شود. در اينجا چهار شاهد لازم است و حتّى در اجراى بعضى از حدود كه به صورت شلّاق انجام مى‌شود، دستور داده شده: در تابستان در هواى خنك، و در زمستان در موقع گرمى هوا اجرا شود. دست‌ها را زياد بالا نياورند، تا ضربه شديد شود و بر جاهاى حسّاس بدن نزنند و امثال اين دستورها.

اين مجرمان مستوجب حد، هرگاه قبل از دست‌گيرى توبه كنند، گناهشان‌

[1] سوره زلزال، آيات 7- 8.

[2] بحار الانوار، جلد 75، صفحه 110.