نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 4 صفحه : 459
جهل و نادانى و هوا و هوس و افكار باطل بر حذر مىدارد.
مىفرمايد: «اى بندگان خدا! بر نادانىهاى خود تكيه نكنيد و تسليم هوسهاى
خويش نشويد!» (عباد اللّه، لا تركنوا إلى جهالتكم، و لا
تنقادوا لأهوائكم).
سپس دليل روشنى براى اين دستور بيان مىكند و مىفرمايد: «زيرا آن كس كه در
اين مقام بر آيد (و تكيه بر جهالت و هوا و هوسها كند) همچون كسى است كه بر لب
پرتگاهى كه در شرف فرو ريختن است، قرار گرفته». (فإنّ النّازل بهذا المنزل نازل بشفا جرف هار). [1] «آرى او
بار هلاكت و فساد را بر دوش مىكشد و از جايى به جاى ديگر مىبرد!» (ينقل الرّدى على ظهره من موضع إلى موضع).
«و براى توجيه آراى ناپخته و ضدّ و
نقيض خويش، مطالب نامتناسب را به هم پيوند مىدهد!» (لرأي يحدثه بعد رأي؛ يريد أن يلصق ما لا يلتصق، و يقرّب ما لا يتقارب!).
امام عليه السّلام در اين عبارات، با تشبيهات زيبا و رسايى كه فرموده، يك
حقيقت مهم را بيان مىكند كه يكى از سرچشمههاى گمراهى، تكيه كردن بر پندارهاى
بىاساس و گمانهاى باطل و آراى فاسد و غير مستدل است. اينها گاه ظاهر فريبندهاى
دارد! همچون لب رودخانهها، يا پرتگاههايى كه ظاهرش محكم، امّا زير آن خالى شده
است! افراد بىخبر، پاى بر آن مىنهند و ناگهان در درون رودخانه، يا قعر درّه سقوط
مىكنند.
اينها با اصرار بر پندارهاى جاهلانه خود، همانند كسانى هستند كه اسباب مرگ و
[1] «شفا» به معناى لبه چيزى است و در
اصل به معناى لبه چاه و رودخانه مىباشد. و واژه «شفه» به معناى لب نيز از همين
ريشه است. «جرف» به معناى حاشيه رودخانه و يا چاه است. (ولى «شفا» لبه آن چيز
مىباشد). «هار» از مادّه «هور» (بر وزن غور) به معناى فرو ريختن و ويران شدن و
شكست برداشتن است.
بنابر اين، مجموع سه كلمه چنين معنا مىدهد: لبه حاشيه پرتگاهى كه در حال فرو
ريختن است.
نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 4 صفحه : 459