به علاوه قاعده لطف ايجاب مى‌كند، كه هر امّتى رسول و فرستاده الهى داشته باشد.

در پاسخ مى‌گوييم، منظور از آيه و خطبه بالا، انذار كنندگان آشكار و پيامبران بزرگ است، كه آوازه آنها همه جا بپيچد، و گر نه در هر زمانى حجّت الهى، براى طالبان حقّ در ميان امّت‌ها وجود دارد؛ به همين دليل، زمان ميان بعثت حضرت مسيح و بعثت پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله را زمان «فترت» مى‌گويند؛ حال آنكه به يقين اوصياى مسيح بعد از او، وجود داشتند.

اضافه بر اين، در زمان قيام پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله- كه خطبه بالا ناظر به آن است- احدى از عرب، ادّعاى نبوّت وحى و كتاب آسمانى نداشت.

2- قدرت در سايه دين‌

از تعبيرات امام عليه السّلام در اين فراز از خطبه بالا به خوبى استفاده مى‌شود كه ظهور اسلام، نه تنها سبب اصلاح امر دين مردم شد، بلكه مشكلات دنياى آنها نيز بر طرف گشت. ملّتى نيرومند و حكومتى قوى در سايه اين آيين به وجود آمد، كه ساليان دراز، سايه خود را بر سر مردم افكنده بود؛ و اگر اين حكومت از مسير اسلام منحرف نمى‌گشت، اى بسا جاودانه باقى مى‌ماند.

اضافه بر اين، در سايه تعليمات اسلام، تمدّنى قوى و نيرومند با فرهنگى غنى و گسترده به وجود آمد، كه فصل نوينى در تاريخ بشريّت گشود.

اينها همه دليل بر آن است كه پيروى از برنامه‌هاى اسلام، هم ضامن سلامت دين انسان و هم آبادى دنياى انسان است.

تعبيرهاى چهارگانه‌اى كه در پايان فراز بالا آمده، گواه بر اين مدّعاست. امام عليه السّلام‌