بر مى‌دارند. بنابر اين، صلاح كار افراد مؤمن و با شخصيّت در اين است كه گمنام و دور از شهرت زندگى كنند، تا كسى به سراغ آنها نيايد.

در عين حال اين گمنامى ظاهرى، چيزى از مقام آنها نمى‌كاهد و نقش معنوى خود را در جامعه خواهند داشت؛ از اين رو امام عليه السّلام در ادامه سخن مى‌افزايد: «آنها چراغ‌هاى هدايت و نشانه‌هايى براى حركت در شب‌هاى تاريك رهروان راه حقّ‌اند».

(أولئك مصابيح الهدى، و أعلام السّرى). [1] گرچه خاموشند، ولى راه و رسم آنها براى افراد آگاه و بيدار سرمشق بزرگى است و به چراغ‌ها و نشانه‌هايى مى‌مانند كه در مسير مسافران نصب مى‌شود، تا در شب تاريك راه را گم نكنند و بى‌راهه نروند.

سپس در توصيف اين گروه از مؤمنان مى‌افزايد: «آنها در ميان مردم اظهار وجود نمى‌كنند، و احمقانه و ناآگاهانه به افشاى اسرار نمى‌پردازند». (ليسوا بالمساييح، و لا المذاييع البذر).

مرحوم «سيّد رضى» در ذيل اين خطبه- چنانكه خواهد آمد- «مساييح» را به معناى افرادى كه در ميان مردم به فساد و سخن چينى مشغولند، تفسير مى‌كند و «مذاييع» را به كسانى كه شايعات زشت و گناه آلود را پخش مى‌كنند. و «بذر» را به معناى افراد نادان و بى‌منطق ذكر كرده؛ بنابر اين، معناى جمله اين مى‌شود كه اين گروه از مؤمنان نه مفسده جو و فتنه‌انگيزند و نه مانند سفيهان در پى اشاعه فحشا.

ولى آنچه در بالا ذكر كرديم كه منظور از اين جمله سياحت‌گرانى هستند كه در ميان مردم سير مى‌كنند و اظهار وجود مى‌نمايند و ناآگاهانه به افشاى اسرار مى‌پردازند، با معناى لغوى و جمله‌هاى ديگر خطبه سازگارتر است؛ چرا كه امام عليه السّلام آنها را به عنوان افراد ناشناخته در جامعه معرّفى مى‌كنند.

[1] «سرى» (بر وزن شما) به معناى راه رفتن در شب است.