جزاى اعمال، جمع مى‌كند؛ در حالى كه همه، با خضوع (و وحشت) به پا خاسته‌اند!».

(و ذلك يوم يجمع اللّه فيه الأوّلين و الآخرين لنقاش الحساب، و جزاء الأعمال، خضوعا، قياما).

تعبير به «اوّلين» و «آخرين» اشاره به اين حقيقت است كه قيامت و حساب اعمال، براى همه انسان‌ها در يك روز و يك زمان خواهد بود؛ همان گونه كه قرآن مجيد مى‌فرمايد: «وَ كُلُّهُمْ آتِيهِ يَوْمَ الْقِيامَةِ فَرْداً»؛ و همگى روز رستاخيز، تك و تنها نزد او حاضر مى‌شوند.» [1] و در جاى ديگر مى‌فرمايد: «قُلْ إِنَّ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِينَ لَمَجْمُوعُونَ إِلى‌ مِيقاتِ يَوْمٍ مَعْلُومٍ»؛ بگو اوّلين و آخرين همگى در روز معيّنى گردآورى مى‌شوند». [2] تعبير به «نقاش» كه به معناى دقّت در محاسبه است، نشان مى‌دهد در آن روز كمترين و كوچك‌ترين اعمال مورد حساب قرار مى‌گيرد و به آن پاداش يا كيفر داده مى‌شود.

تعبير به «خضوع» و «قيام» اشاره به اين است كه مردم در روز قيامت همچون كسانى هستند كه در دادگاهها، در برابر قضات عدل، حاضر مى‌شوند و در حالى كه ايستاده‌اند آثار وحشت در آنها نمايان است.

در آيات قرآن نيز به اين معانى اشاره شده؛ در يك جا مى‌فرمايد: «خُشَّعاً أَبْصارُهُمْ»؛ در حالى كه چشمانشان از شدت وحشت به زير افتاده ...» [3] و در جايى ديگر مى‌فرمايد: «يَوْمَ يَقُومُ النَّاسُ لِرَبِّ الْعالَمِينَ»؛ روزى كه مردم در پيشگاه پروردگار جهانيان مى‌ايستند». [4]

[1] سوره مريم، آيه 95.

[2] سوره واقعه، آيات 49- 50.

[3] سوره قمر، آيه 7.

[4] سوره مطففّين، آيه 6.