الّذي أنبّئكم به عن النّبيّ الأمّيّ صلّى اللّه عليه و آله، [1] ما كذب المبلّغ، و لا جهل السّامع).

تعبيرى كه در سوگند بالا آمده از ابداعات امام امير المؤمنين عليه السّلام است و بارها در خطبه‌هاى نهج البلاغه ديده مى‌شود، اشاره به نكته مهمّى است! و آن اينكه مهمترين و پيچيده‌ترين مسئله در نظام عالم هستى، مسئله حيات و زندگى است؛ چه در عالم گياهان و چه در جهان انسانيّت؛ و با تمام تلاش‌ها و كوشش‌هايى كه انسان‌هاى امروز در اين راه به كار گرفته‌اند، هنوز اسرار مسئله حيات، كشف نشده است. بنابر اين، حيات و زندگى شاهكار آفرينش است و چيزى است كه مطالعه درباره آن، ما را به خدا مى‌رساند و نشان مى‌دهد اين پديده عجيب و شگفت‌انگيز، چيزى نيست كه بدون علم و قدرت خالق توانا و دانايى به وجود آمده باشد. بنابر اين، استفاده از اين اوصاف به هنگام قسم خوردن، مفهوم برجسته‌اى را در اذهان ترسيم مى‌كند.

به هر حال، هدف امام عليه السّلام اين است كه به مخاطبان خود اطمينان دهد كه آنچه درباره حوادث آينده مى‌گويم نه بر پايه حدس و تخمين است و نه از قبيل پيشگويى كاهنان؛ بلكه واقعيت‌هايى است كه از رسول خدا شنيده‌ام و من كسى نيستم كه در درك سخنان آن حضرت، خطا كرده باشم. بنابر اين، آنچه مى‌گويم عين حقيقت است و مى‌خواهم با اين پيشگويى، شما را آماده سازم تا بتوانيد خطرات حوادث سخت آينده را به حداقل برسانيد.

در حديثى مى‌خوانيم: هنگامى كه آيه‌ «وَ تَعِيَها أُذُنٌ واعِيَةٌ»؛ و گوش‌هاى شنوا آن را حفظ كند» [2] نازل شد، پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله به على عليه السّلام فرمود: «سألت اللّه تعالى أن يجعلها

[1] تعبير به «امّى» (درس نخوانده يا كسى كه منسوب به امّ يعنى مادر است و جز در دامان مادر مطلبى فرا نگرفته) اشاره لطيفى به اين نكته است كه پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله با اينكه اصلا درسى نخوانده بود، هم از گذشته خبر مى‌داد و هم از آينده و اين يكى از نشانه‌هاى ارتباط او با خداوند است.

[2] سوره حاقه، آيه 12.