نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 4 صفحه : 156
حيوان بدوشيد و به شدّت بر زمين فرو ريخت». (ألّف غمامها بعد افتراق لمعه، [1] و تباين قزعه، [2] حتّى إذا تمخّضت [3] لجّة المزن [4] فيه و التمع برقه في كففه، [5] و لم ينم و ميضه [6] في كنهور [7] ربابه، [8] و متراكم سحابه، أرسله سحّا [9]متداركا، قد
أسفّ [10]
هيدبه، [11]
تمريه [12]
الجنوب درر [13]
أهاضيبه، [14] و دفع
شآبيبه [15]).
در اين تعبيرات زيبا، نكات علمى مهمّى نهفته است؛ نخست اشاره به مأموريّت
بادها مىكند كه قطعات پراكنده ابر را كه از درياها برخاستهاند به هم مىپيوندد
تا بارانى گسترده و سيراب كننده به وجود آيد.
سپس به تراكم و فشار ابرها بر يكديگر كه آنها را آماده نزول باران مىكند و آن
گاه به نقش جرقّههاى برق، در يارى ابرها و كمك كردن براى ريزش باران دارد، اشاره
مىكند؛ زيرا مىدانيم برقها كه بر اثر الكتريسته مثبت و منفى ابرها به وجود
مىآيد
[1] «لمع» جمع «لمعه» (بر وزن لقمه)
به معناى قطعه است؛ خواه قطعات ابر باشد، يا چيز ديگر.
[2] «قزع» جمع «قزعه» (بر وزن ثمره)
به معناى قطعه ابر نازك است.
[3] «تمخّضت» از مادّه «مخض» (بر وزن
فرض) به معناى حركت شديد است، مانند حركتى كه به هنگام گرفتن كره از ماست به مشك
وارد مىكنند و «مخاض» به حركت شديد بچه در شكم مادر به هنگام زايمان گفته مىشود.
[4] «مزن» به معناى ابرهاى روشن است و
گاه آن را به ابرهاى بارانزا تفسير كردهاند.
[5] «كفف» جمع «كفّه» (بر وزن قبّه)
به معناى حاشيه و اطراف و جوانب هر چيزى است.
[6] «وميض» از مادّه «ومض» (بر وزن
رمز) به معناى درخشش مختصر است و «وميض» به معناى درخشندگى است.
[7] «كنهور» به معناى قطعه عظيم يا
متراكم از ابرهاست.
[8] «رباب» جمع «ربابه» به معناى
ابرهاى سفيد و به هم پيوسته است.
[9] «سحّ» به معناى فربه شدن و نيز به
معناى فرو ريختن آب فراوان است و در خطبه بالا به همين معنا به كار رفته است.
[10] «أسفّ» از مادّه «إسفاف» به
معناى نزديك شدن به زمين است.
[11] «هيدب» به معناى ابر پر آب و
سنگينى است كه به زمين نزديك مىشود.
[12] «تمرى» از مادّه «مرى» (بر وزن
نرم) به معناى دست كشيدن به پستان حيوان براى دوشيدن است.
[13] «درر» جمع «درّة» (بر وزن ملّت)
به معناى فراوانى و جريان شير است.
[14] «أهاضيب» جمع «أهضوبة» به معناى
دوشيدن پى در پى است.
[15] «شآبيب» جمع «شؤبوب» (بر وزن
بهلول) به معناى رگبار باران است.
نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 4 صفحه : 156