خطبه 88 [1] و من خطبة له عليه السّلام و فيها بيان للاسباب الّتي تهلك النّاس‌

امام عليه السّلام در اين خطبه (بخشى از) اسباب هلاكت امّت‌ها را بيان فرموده است (و چگونگى آن را توضيح داده است).

خطبه در يك نگاه‌

اين خطبه در واقع از «دو بخش» تشكيل شده: «در بخش اوّل» امام عليه السّلام به سراغ اين حقيقت مى‌رود كه عذابهاى الهى ناگهانى نيست، بلكه خداوند به جبّاران و ستمكاران و امّت‌هاى فاسد و مفسد، مدّتها مهلت مى‌دهد و در مجازات آنها عجله نمى‌كند، شايد به خود آيند و توبه كنند و به سوى حق بازگردند.

به تعبير ديگر: مجازات‌هاى الهى هرگز جنبه انتقام‌جويى ندارد، بلكه هدف از آن، تعليم و تربيت و عبرت است، ولى متأسّفانه گوش شنوا و چشم بينا كه حق را بشنود

[1] سند خطبه: اين خطبه را (علاوه بر نهج البلاغه) مرحوم «كلينى» در كتاب «روضه كافى» و «شيخ مفيد» در كتاب «ارشاد» ضمن سخنان على عليه السّلام يا مقدارى تفاوت آورده‌اند. «ابن اثير» نيز در كتاب «نهايه» كه از كتب لغت است، كلمات پيچيده آن را در جلد اوّل، صفحه 46، مادّه «أزل» نقل كرده است.